نگام ، فرهنگ و هنر _ ناصر ملکمطیعی، ۸۸ ساله، که طی چند روز گذشته به علت مشکلات تنفسی و کلیوی در بیمارستان بستری شده بود، شامگاه چهارم خرداد (۲۵ مه) درگذشت.
واکنش بهروز وثوقی به درگذشت ناصر ملکمطیعی
بهروز وثوقی در واکنش به درگذشت ملکمطیعی در اینستاگرام نوشت: «برادرم رفت.»
واکنش جعفر پناهی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
جعفر پناهی با انتشار این عکس نوشت :رفت و به آرزویش که دیده شدن بر پرده سینما بود ، نرسید
ناصر ملکمطیعی که در کنار هنرپیشگان دیگری چون فردین و بهروز وثوقی، یکی از فعالترین بازیگران سینمای ایران پیش از انقلاب اسلامی بهمن ۵۷ بود، در چهار دهه گذشته فرصت حضور دوباره در سینمای ایران را پیدا نکرد و به حرفه های دیگری چون مشاور املاک و قنادی پرداخت.
او که دانشآموخته رشته تربیتبدنی از دانشسرای عالی تهران بود سابقه کار به عنوان معلم ورزش در مدارس پایتخت را هم داشت.
از آثار معروفی که آقای ملک مطیعی در آنها ایفای نقش کرده میتوان به قیصر (مسعود کیمیایی)، سهقاپ (زکریا هاشمی) و طوقی (علی حاتمی) اشاره کرد.
یوسف لطیف پور، روزنامهنگار سینمایی در توصیف اهمیت ناصر ملکمطیعی برای تاریخ سینمای ایران نوشته: “اگر به دنبال نمونهای باشیم که قرار شود به شکلی تمام و کمال، مصائبی که بر تاریخ سینمای ایران روا داشته شده را نشان بدهد، هیچکس بهتر از ناصر ملکمطیعی پیدا نخواهیم کرد. بازیگر و کارگردان محبوب سالهای ۱۳۳۰ تا اواخر دهه ۱۳۵۰ که بعد از پیروزی انقلاب از فعالیت منع شد، اما برخلاف بعضی ستارههای دیگر هرگز ایران را ترک نکرد و به جز یک بازگشت کوچک و کوتاه (“نقش نگار”، ۱۳۹۲) هرگز به سینما بازنگشت.”
ملکمطیعی را بیشتر به خاطر نقشهایی به خاطر میآورند که برای ایفای آنها باید کلاه مخملی بر سر میکرد و لباس به اصطلاح «جاهلها» را بر تن میکرد: کت و شلوار مشکی، پیراهن سفید، کفش چرمی نوکتیز، دستمال ابریشمی و تسبیح. او در «قیصر»، فیلم معروف مسعود کیمیایی (۱۳۴۸) نقش «فرمان» برادر قیصر را برعهده داشت.
ناصر ملکمطیعی (۱۳۰۹– ۴ خرداد ۱۳۹۷) کارگردان و بازیگر سینما و تلویزیون ایرانی پیش از انقلاب بود. پس از انقلاب ۱۳۵۷ و تغییر چارچوبهای حاکم بر سینمای ایران، ملکمطیعی، هم چون فردین و بهروز وثوقی، جایی در سینمای پس از انقلاب نداشتند و زمینه ادامه فعالیت هنری آنها فراهم نشد. ملکمطیعی، پس از انقلاب و تا به امروز، در مشاغلی هم چون قنادی و مشاور املاک فعالیت داشتهاست. اما در سال ۱۳۹۲ در فیلم سینمایی نقش نگار ایفای نقش کرد.
ناصر ملکمطیعی دیپلم رشتهٔ تربیت بدنی دانشسرای عالی تهران است و قبل از آن که به سینما راه یابد، معلم ورزش دبستانهای تهران بود. او پس از ورود به سینما و کسب محبوبیت، به فعالیت در تئاتر (از ۱۳۳۵) و دوبلهٔ فیلم (۱۳۳۸) نیز پرداخت.
فعالیت وی در سینما با بازی در صحنه کوتاهی از فیلم «واریته بهاری» (پرویز خطیبی، ۱۳۲۸) آغاز شد. بازی ملک مطیعی در دومین فیلمش («شکار خانگی» و «علی دریابیگی» ـ ۱۳۳۰) در حد بیان یک جملهٔ کوتاه در صحنهٔ یک میهمانی بود. اما بازی ملک مطیعی در «ولگرد» (مهدی رئیس فیروز، ۱۳۳۱) او را به اوج محبوبیت رساند و برای بازی در آن نخستین دستمزد فعالیت حرفهای خود را گرفت. با موفقیت «ولگرد» بلافاصله در فیلمهای «گرداب» (حسن خردمند، ۱۳۳۲) ـ که نخستین فیلم رنگی سینمای ایران بود ـ و سپس در فیلم «غفلت» (علی کسمایی، ۱۳۳۲) بازی کرد. ملک مطیعی پس از بازی در «غفلت»، از «پارس فیلم» به «دیانا فیلم» رفت، تا در ازای بازی در دو فیلم در سال، ماهانه هزار تومان دستمزد دریافت کند، اما پس از ایفای نقش در «چهارراه حوادث» (ساموئل خاچیکیان، ۱۳۳۳) که متفاوت از سایر نقشهای او بود، به خدمت نظام احضار شد. او پس از بازگشت، در فیلم «اتهام» (شاپور یاسمی، ۱۳۳۵) بازی کرد. ملکمطیعی در فاصلهٔ سالهای (۴۰–۱۳۳۶) در فیلمهای: «بازگشت به زندگی» (عطاالله زاهد، ۱۳۳۶)، «عروس فراری» (اسماعیل کوشان، ۱۳۳۷)، «طلسم شکسته» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۷)، «دشمن زن» (پرویز خطیبی، ۱۳۳۷)، «دوقلوها» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۸)، «اول هیکل» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۹)، عمو نوروز (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰)، آرامش قبل از طوفان (خسرو پرویزی، ۱۳۴۰)، عسل تلخ (حسین مدنی، ۱۳۴۰)، سایهٔ سرنوشت (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۰) و آس و پاس (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰) بازی کرد. پس از دههٔ ۴۰ شمسی، با حضور محمدعلی فردین به عنوان «جوان اول» فیلمها، به تدریج از محبوبیت او کاسته شد.
ملکمطیعی از سال ۱۳۴۱ با پوشیدن لباس جاهلها و کلاه مخملیها، که پیش از او عباس مصدق و مجید محسنی به تن کرده بودند، در نقشهایی ظاهر شد که فردین جز دو بار در فیلمهای: «زنها فرشتهاند» (اسماعیل پورسعید، ۱۳۴۲) و «ایوب» (فریدون ژورک، ۱۳۵۰) حاضر به پوشیدن آن لباسها و ایفای آن نقشها نشد. ملک مطیعی در فیلمهای: «کلاه مخملی» (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۱)، «با معرفتها» (حسین مدنی، ۱۳۴۲)، «مردها و جادهها» (ناصر ملکمطیعی، ۱۳۴۲)، «ابرام در پاریس» (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۳)، «سالار مردان» (نظام فاطمی، ۱۳۴۷) و «مردان روزگار» (مازیار پرتو، ۱۳۴۸) با کت و شلوار مشکی، پیراهن سفید و کفش چرمی نوک تیز، کلاه مخملی و دستمال ابریشم یزدی و تسبیح شاه مقصود، اگرچه مصداق زندهای از نمونه اجتماعی سنخ «جاهل» نبود، اما مجموعهٔ اجرای نقش، بهویژه حرکات دستها و بالا انداختن ابرو، تکیه کلامها و نقلهایش، عامهٔ بینندگان را مجذوب خود کرد.
ملک مطیعی تا قبل از «قیصر» (مسعود کیمیایی، ۱۳۴۸) و ایفای نقش «داش فرمان» با کلاه مخملی، در نقشهای دیگری همچون مرد روستایی (عروس دهکده)، افسر نیروی دریایی (پاسداران دریا)، شاه عباس کبیر (حسین کرد)، رئیس دزدها (هاشم خان)، پزشک (فرار از حقیقت) و مانند اینها نیز ظاهر میشد؛ اما پس از موفقیت فیلم «قیصر» ـ که نقش کوتاهی هم در آن داشت ـ یکسر به ایفای نقشهای کلاه مخملی دعوت شد. «علی بی غم» (عباس کسایی، ۱۳۴۹)، «رقاصهٔ شهر» (شاپور قریب، ۱۳۴۹)، «طوقی» (علی حاتمی، ۱۳۴۹)، «مرید حق» (نظام فاطمی، ۱۳۴۹)، «سه قاب» (زکریا هاشمی، ۱۳۵۰) و «کاکو» (شاپور قریب، ۱۳۵۰) شماری از این فیلمها است. «مرد»، «غلام ژاندارم»، «نقره داغ»، «ابرمرد»، «قلندر»، «آقا مهدی وارد میشود»، «دشمن»، «صلات ظهر» از جمله آثار تحسینبرانگیز وی محسوب میشود. ملک مطیعی اگرچه در فیلمهای بعدیاش کوشید تا از کاراکتر جاهلی فاصله بگیرد، اما تلاش او همواره توأم با توفیق نبود. او در فیلم «بت» (به کارگردانی ایرج قادری، ۱۳۵۵) در نقش یک استوار ژاندارمری ظاهر شد.
کارگردان فیلم(ایرج قادری) نقل کردهاست: «مشکل میشود با بازیگری جا افتاده طرف شد. من سعی میکردم حرکت ابرو را از ملک مطیعی بگیرم، میدیدم این بار غبغب میگیرد. مواظب غبغبش بودم، دستش حرکت اضافی میکرد. خب تا چه اندازه میتوان مواظب بود؟ این است که در بت، ناصر همانی است که بوده.»
ملک مطیعی، دوران پس از انقلاب را دوران سختی توصیف کردهاست. زیرا دچار انزوا و تنهایی و از طرفی، عشق و علاقه مفرطی که به فیلم و سینما داشت، قابل تحقق نبود و امکان کار هنری برای وی مهیا نبود. پس از مدتی، به دعوت عوامل تولید برزخیها، نقش مثبت و کوتاهی را بازی میکند. با این وجود، نام وی در زمان تیتراژ پایانی فیلم به نمایش درنیامد و روزنامهها نیز خبری در خصوص حضور مجدد وی، منتشر نکردند که این موضوع، موجب دلسردی مفرط وی شد. وی شرح آن روزگار خود را اینگونه توصیف میکند: «کسی از دوستان من هم نمانده بود. بهروز که به خارج رفت، فردین هم مدتی تقلا کرد تا بتواند کار کند، ایرج قادری هم خواست که کار کند و کار کرد؛ ولی من از کسی تقاضای کار نکردم و خودم را کنار کشیدم.»
ناصر ملکمطیعی پس از ۳۵ سال دوری از سینمای ایران، بالاخره در فیلم نقش نگار ساخته علی عطشانی بازی کرد.
هنرمندان و چهره های سرشناس کشورمان با انتشار پست هایی درگذشت ناصر ملک مطیعی این هنرمند فقید کشورمان را تسلیت گفتند.
واکنش شهره سلطانی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
شهره سلطانی با انتشار این عکس نوشت :گفتید ؛ به این مردم بدهکارین . گفتم ؛ ما به شما بدهکاریم ، گفتم خیلی ها به شما بدهکارن .گفتید ؛ از این مردم خجالت می کشم .
گفتم ؛ ما باید از روی شما خجالت بکشیم . گفتم اونا باید خجالت بکشن . درست نیست بدهیمونو نداده مارو ترک کنید . درست نیست هنوز … باور نمیکنم ، همه چی دروغه …
واکنش برزو ارجمند به درگذشت ناصر ملک مطیعی
برزو ارجمند با انتشار این عکس نوشت :هیچی نمیتونم بگم …. روحتون شاد ناصرخان ملک مطیعی….
واکنش الهام پاوه نژاد به درگذشت ناصر ملک مطیعی
الهام پاوه نژاد با انتشار این عکس نوشت :01:01 بامداد شنبه پنجم خرداد 97
واکنش علی دایی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
علی دایی با انتشار این عکس نوشت :خبر تلخ پرکشیدن ناصرخان ملک مطیعی ایران را ماتم زده کرد…. کاش قدر این بزرگان را بیشتر بدانیم ، روحش شاد و یادش جاودانه ….
واکنش لیلا اوتادی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
لیلا اوتادی با انتشار این عکس نوشت :مردانه ترین مرد تاریخ سینمای ایران جایت همیشه در قلب ایران پاینده ، پروازت سبز ….
واکنش گلاره عباسی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
گلاره عباسی با انتشار این عکس نوشت :روحتان شاد آقای ملک مطیعی صبور و بزرگوار….
واکنش حمید فرخ نژاد به درگذشت ناصر ملک مطیعی
حمید فرخ نژاد با انتشار این عکس نوشت :دلشکسته رفتی فرمون خان…..
واکنش شبنم مقدمی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
شبنم مقدمی با انتشار این عکس نوشت :ناصرخان ستاره صبور سالیان … که ستاره ماند و امشب ستاره شد. غرق نور و آرامش باشی ناصرخان ملک مطیعی…..
واکنش بهرنگ علوی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
بهرنگ علوی با انتشار این عکس نوشت :بلند شو مَرد ، بلند شو دوباره بریم شمال ، بلند شو دوباره از ته دل بخند ، بلند شو برامون حافظ و سعدی بخون ، بلند شو برامون درد و دل کن ، بلند شو برامون از خاطره سالها خون دل خوردن بگو ، بلند شو فرمون که قیصر برادرت تنهاست ، بلند شو که صدای پای مهدی پاشنه طلا ، هنوز توو کوچه های این شهر داره میاد ، بلند شو قرصاتو برامون بشمار ، بلند شو برامون غزل بخوووون اما نه غزل خداحافظی …ای واااااای دلم ….
واکنش مجید مظفری به درگذشت ناصر ملک مطیعی
مجید مظفری با انتشار این عکس نوشت :عروج مرد سینمای ایران را به خانواده ملک مطیعی و خانواده سینما و هموطنانم تسلیت نمیگویم…. او همواره زنده است…. امیدوارم خدا به همه ما صبر دهد ، همانطور که ایشان خود الگوی صبر و ایستادگی بود.
واکنش جمشید هاشم پور به درگذشت ناصر ملک مطیعی
جمشید هاشم پور با انتشار این عکس نوشت :با نهایت تاسف و تاثر ناصر ملک مطیعی ستاره و اسطوره سینمای قبل انقلاب دار فانی را وداع گفت . تسلیت به مردم ایران و خانواده محترمشان …. روحشان شاد ….
واکنش سیاوش خیرابی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
سیاوش خیرابی با انتشار این عکس نوشت :روحتون شاد …
واکنش عباس غزالی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
عباس غزالی با انتشار این عکس نوشت :قیصر کجایی که داش فرمونت رفت… ناصر ملک مطیعی عزیز درگذشت…. کاش قبل رفتن قدر همدیگه رو بیشتر بدانیم …. ناصر ملک مطیعی رفت با دلی شکسته … روحشان شاد و یادشان تا ابد گرامی…..
واکنش پرستو صالحی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
پرستو صالحی با انتشار این عکس نوشت :آ سید مصطفی پاشو … پاشو بگو دروغه … پاشو تورو خدا ……. قیصر و تنها نزار فرمون خان …. خدایا نه …. خدایا چرا ؟ مرگ شمارو چجوری باور کنم؟! ناصرخان پاشو شعر بخون خاطره تعریف کن پاشو مرد پاشو ما نشستیم و تماشا کردیم !!! به روحت قسم می خورم تا اوضاع همینه پامو تو رسانه ی ملی نذارم، تلویزیونی که دله شمارو شکست تصویرتونو پخش نکرد، با رفتنِ شما برای منم تموم شد….
واکنش پرویز پرستویی به درگذشت ناصر ملک مطیعی
پرویز پرستویی با انتشار این عکس نوشت :انالله و اناالیه راجعون
با نهایت تاسف و تاثر، دقایقی پیش ناصر ملک مطیعی، بعد از تحمل مدت ها بیماری و نامهربانی، ستاره ماندگار سینمای ایران دار فانی را وداع گفت. درگذشت این هنرمند عزیز را به خانواده محترمش و جامعه هنری تسلیت میگویم . قیصر داداش فرمونت رفت…
درباره ناصر ملک مطیعی
ناصر ملک مطیعی سال ۱۳۰۹ در تهران متولد شد و در طول دوران فعالیتش در سینمای پیش از انقلاب در بیش از ۹۰ فیلم سینمایی بازی کرد و ۹ فیلم را نیز به عنوان کارگردان جلوی دوربین برد.
اما پس از انقلاب و تغییر شرایط ،ناصر ملک مطیعی نتوانست به فعالیت های سینمایی خود ادامه دهد. آخرین باری که این بازیگر قدیمی سینمای ایران در فیلمی بازی کرد و روی پرده سینما دیده شد، به سال ۱۳۶۱ و بازی در فیلم «برزخیها» ساخته ایرج قادری مربوط میشد.
در این فیلم که مدت کوتاهی روی پرده بود و با اعتراض گروهی از مخالفان، اکرانش متوقف شد، به غیر از ناصر ملک مطیعی، محمدعلی فردین نیز ایفای نقش میکرد.
پس از «برزخیها»، فردین و ملکمطیعی دیگر اجازه فعالیت در سینمای ایران را نیافتند و برخی دیگر از بازیگران این فیلم مانند ایرج قادری و سعید راد نیز پس از بازی در چند فیلم دیگر، سالها از فعالیت در سینمای ایران منع شدند.
در سالهای بعد از انقلاب و در دوران ممنوعیت فعالیت ناصر ملکمطیعی، تلاشهایی برای حضور دوباره او در برخی فیلمهای سینمایی صورت گرفت؛ مهمترینِ آنها، تلاش مسعود کیمیایی برای گرفتن اجازه بازی او در فیلم «سربازهای جمعه» در سال ۸۲ بود.
کیمیایی میخواست نقش گروهبان میانسال فیلم خود را به ناصر ملکمطیعی بسپارد اما این اجازه به او داده نشد تا سرانجام این نقش نصیب بهزاد جوانبخش شود.
کمال تبریزی و تهیهکنندهاش هم بدشان نمیآمد تا ناصر ملک مطیعی ایفاگر یکی از نقشهای فیلم «پاداش» باشد. فیلمی که سال ۸۷ جلوی دوربین رفت و حتی تست گریم این بازیگر هم زده شد، اما اجازه بازی به او داده نشد.
اما سرانجام رویای دیده شدن دوباره روی پرده، در حالی که ناصر ملک مطیعی وارد نهمین دهه زندگیاش شده، محقق شد.
با اکران فیلم سینمایی «نقشِ نگار»، ناصر ملکمطیعی بعد از ۳۳ سال دوباره روی پرده سینماهای ایران رفت.
او پس از بازی در فیلم «نقش نگار» و حضور مجدد در یک فیلم سینمایی پس از ۳۱ سال، اینگونه از عشقش به سینما گفته بود: «دیگر توانی برای کار کردن در سینما ندارم اما زمانی که دوربین فیلمبرداری را میبینم خاطرات برایم زنده میشود؛ من در سینما هرگز دنبال فخرفروشی نبودهام بلکه سینما برای من عشق است».