نگام ؛ بین الملل _ جمال خاشقچی، روزنامهنگار سعودی است که بعد از ولیعهد شدن محمد بن سلمان، از بیم بازداشت به دلیل داشتن نظرات مخالف در برخی مسائل داخلی، ترجیح داد مقیم آمریکا شود. او زمانیکه برای ثبت امور ازدواج جدید خود به مراکز دیپلماتیک کشورش در آمریکا مراجعه میکند، با این پاسخ روبهرو میشود که باید به کنسولگری سعودی در استانبول ترکیه مراجعه کند. او چهار روز قبل از حادثه (جمعه بیست و هشتم سپتامبر) به کنسولگری مراجعه میکند اما به او میگویند که روز سهشنبه اسنادش حاضر خواهد شد.
حسن مقیمی
روز حادثه بعد از تماس کنسولگری، به او گفته میشود که ساعت سیزده به مرکز مراجعه کند اما پس از آنکه مراجعه کرد، هرگز دیده نشد که از آنجا خارج شود. سه روز بعد منابع امنیتی ترکیه به رسانههای این کشور گفتند که او در کنسولگری کشته شده و جسدش تکه تکه شده است.
سرانجام هجده روز بعد، عربستان سعودی بامداد دیروز شنبه (بیستم اکتبر) به شکل رسمی و از زبان دادستان این کشور اعتراف کرد که او در نتیجه مشاجره و درگیری در کنسولگری کشته شده است؛ اما این روایت را بسیاریها از جمله عفو بینالملل و سناتور جمهوریخواه لیندسی گراهام رد کرده و در آن تردید دارند.
ترکیه تمامی حقایق درباره جزئیات کشته شدن خاشقجی را اعلام میکند
سخنگوی حزب حاکم ترکیه اعلام کرد که این کشور تمامی جزئیات درباره کشته شدن روزنامهنگار منتقد سعودی را اعلام خواهد کرد.
«عمر چیلیک» سخنگوی حزب «عدالت و توسعه» ترکیه با تاکید بر اینکه این کشور هرگز سرپوش گذاشتن بر حقایق پرونده «جمال خاشقجی» روزنامهنگار سعودی را نخواهد پذیرفت، تاکید کرد که تمامی جزئیات درباره کشته شدن وی اعلام خواهد شد.
وی ادامه میدهیم: «قول میدهیم که هر آنچه را که اتفاق افتاده است، اعلام کنیم».
چیلیک با بیان اینکه شفافسازی وظیفه دولت ترکیه و خواسته رئیس جمهوری این کشور است، گفت که آنکارا به تحقیقات مستقل خود در اینباره ادامه میدهد.
ترکیه مشخص میکند چه بلایی سر جسد خاشقجی آمده است
یک مقام ارشد ترکیه گفت که تیم تحقیقاتی این کشور به زودی و بدون نیاز به کمک عربستان مشخص خواهد کرد که چه بلایی سر جسد خبرنگار سعودی آمده است.
یکی از مقامهای ارشد ترکیه که نخواست نامش فاش شود، دیروز-شنبه- گفت که تیم تحقیقاتی این کشور به زودی مشخص میکند چه بلایی سر جسد «جمال خاشقجی» خبرنگار سعودی آمده است.
وی اضافه کرد که تیم تحقیقاتی ترکیه در حال جمعآوری DNA خاشقجی از داخل ترکیه بوده و به کمک عربستان نیازی ندارد.
عربستان دیروز به قتل رسیدن خاشقجی در کنسولگری این کشور در استانبول را تایید کرد.
این مقام دولتی ترکیه ادامه داد: «قاتلان خاشقجی ممکن است که بقایای جسد وی را در منطقه «جنگل بلگراد» در نزدیکی استانبول دفن کرده باشند. تیم تحقیقاتی در حال بررسی دوربینهای مداربسته محدوده جنگل بلگراد و یک منطقه روستایی در نزدیکی شهر یالووا هستند.»
بی بی سی: رئیس تیم قتل خاشقجی توسط شرکت ایتالیایی «کینگ تیم»، آموزشهای ویژه جاسوسی دیده
یک منبع آگاه فاش کرد که رئیس تیم ۱۵ نفره ترور روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول آموزشهای ویژه جاسوسی دیده است.
تیم تحقیقات بی بی سی اعلام کرد: ماهر عبدالعزیز مطرب، رئیس سرویس اطلاعات عربستان و یکی از مظنونان به قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی آموزشهای ویژه جاسوسی دیده است.
این تیم افزود: شرکت ایتالیایی “هکینگ تیم”، از بزرگترین شرکتهای ارائه دهنده نرم افزارهای نظارتی در سال ۲۰۱۱ کارگاهی را در یک مجموعه نظامی در اطراف ریاض برگزار کرده بود که مطرب نیز در این کارگاه شرکت کرده است.
تیم تحقیقات بی بی سی به نقل از یک مربی اروپایی تاکید کرد که این مربی بلافاصله پس از انتشار تصویر مطرب در میان ۱۵ سعودی که ترکیه میگوید تیم قاتلان خاشقجی هستند وی را شناسایی کرده است.
این مربی که به دلایل امنیتی نخواسته هویتش فاش شود گفته که ماهر عبدالعزیز مطرب خود را به عنوان یک افسر اطلاعاتی عربستان معرفی و به مدت دو هفته در این دوره آموزشی شرکت کرده است.
این منبع تاکید کرد: مربیان آموزش جاسوسی سایبری نام او را “صورت تاریک” گذاشته بودند، چرا که “او خیلی ساکت و اغلب جدی بود و از افرادی نبود که خیلی به مسایل تکنیکی علاقه نشان بدهد.”
این مربی اظهار کرد: موضوع این کارگاه آموزش چگونه زیرنظرگرفتن شهروندان عربستانی و رخنه در کامپیوتر و تلفنهای آنها بوده است.
وی افزود: اطلاعات عربستان همه چیز را در داخل این کشور کنترل میکند و توانایی نظارت بر اینترنت همه مردم دارد، اما نظارت بر مردم در خارج از کشور نیازمند استفاده از برنامههای جاسوسی ویژه است.
تیم بی بی سی در ادامه این سوال را مطرح کرد که آیا خاشقجی پیش از رفتن به کنسولگری در دو اکتبر هک شده بود یا نه؟
از سوی دیگر، روزنامه نیویورک تایمز چند تصویر از مطرب به همراه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در جریان سفر به آمریکا، فرانسه و اسپانیا منتشر کرده است.
نخستین واکنش اردوغان به اطلاعیه سعودی درباره قتل خاشقجی: این کار را نیمه کاره رها نمیکنیم
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه در نخستین واکنش به اعتراف به قتل جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول از سوی آل سعود گفت: ‘این کار را نیمه کاره رها نمی کنیم.’
اردوغان همچنین اظهار کرد: ‘وظیفه خود را برای روشن شدن رویداد انجام می دهیم.’
مقامات آل سعود بامداد شنبه به کشته شدن ‘جمال خاشقچی’ روزنامه نگار منتقد در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول اعتراف و ادعا کردند که وی بعد از یک نزاع داخل این ساختمان کشته شده است.
در متن بیانیه آل سعود که نحوه قتل خاشقچی به شکل غیرباوری ترسیم شده و آمده است: عربستان سعودی اقدامات ضروری را برای آشکار شدن حقیقت آغاز کرده و یک تیم امنیتی را برای تحقیق درباره این موضوع و
همکاری با همتایان ترکیهای روانه این کشور کرد و یک تیم مشترک امنیتی میان عربستان سعودی و جمهوری ترکیه تشکیل شد.
بنا به این بیانیه، در پی تشکیل این تیم مشترک، برای تحقیق درباره این پرونده، اجازه ورود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول و منزل سرکنسول به مقام های امنیتی ترکیه داده شد.
بر اساس بیانیه صادر شده، تحقیقات اولیه توسط دادستان کل عربستان نشان داد که مظنونان با توجه به وجود نشانههایی درباره احتمال بازگشت خاشقچی به کشور برای ملاقات با وی به استانبول سفر کرده اند و
رایزنی میان مظنونان و خاشقچی در خلال حضور وی در کنسولگری عربستان در استانبول روال منفی به خود گرفته و در نهایت منجر به درگیری و منازعه برخی از آنها با وی شده و باعث مرگ خاشقچی و تلاش مظنونان
برای مخفی کردن وقایع شده است.
بنا به بیانیه صادر شده از سوی دولت عربستان، در این پرونده 18 شهروند سعودی بازداشت شده اند.
با اعلام قتل خاشقچی توسط آل سعود، ایالات متحده در واکنشی حمایتگرانه از دولت عربستان و تنها با ‘ابراز تاسف’، از بیانیه صادر شده درباره سرنوشت جمال خاشقچی و اقدام علیه مظنونان شناسایی شده، تقدیر و
اعلام کرد که ‘ ما کماکان تحقیقات بین المللی درباره این حادثه غمانگیز را رصد کرده و از اجرای عدالت به نحو بهنگام، شفاف و منطبق با رویه های قانونی حمایت می کنیم.’
رسانه های ترکیه نیز در نخستین واکنش به این بیانیه اعلام کردند که روایت رسمی عربستان در مورد قتل جمال خاشقچی با اطلاعاتی که از تیم تحقیقاتی ترکیه در این خصوص درز کرده است، همخوانی ندارد.
دبیر کل سازمان ملل متحد نیز در بیانیه ای ضمن ابراز تأسف از تأیید قتل خاشقچی، خواستار تحقیقات شفاف و فوری در این باره شد.
گزارشگر سازمان ملل متحد نیز توضیح عربستان سعودی درباره اعدام خودسرانه خاشقچی را غیر قابل قبول دانست و اعلام کرد: نباید هیچ دولتی توضیح عربستان را بپذیرد.
واکنش دبیرکل سازمان ملل به تایید قتل خاشقجی: افراد دخیل در مرگ او باید پاسخگو باشند / خواستار تحقیقات سریع، کامل و شفاف هستیم
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد از تائید مرگ ‘جمال قاشقچی’ روزنامه نگار عربستانی توسط دولت ریاض’ عمیقا ابراز تاسف کرد و خواستار تحقیقات شفاف درخصوص چگونگی مرگ این روزنامه نگار داخل کنسولگری عربستان در استانبول شد.
یک سخنگوی سازمان ملل متحد جمعه شب در نیویورک گفت که گوترش ضمن ابراز تاسف و تالم عمیق در این ارتباط خواستار تحقیقات سریع، کامل و شفاف درباره شرایط مرگ خاشقچی شده است. به گفته این
سخنگو، دبیر کل سازمان ملل متحد همچنین تاکید کرد که افراد دخیل در مرگ این روزنامه نگار منتقد دولت عربستان باید بطور کامل پاسخگوی اقدام خود باشند.
دادستانی عربستان شب گذشته با تایید خبر کشته شدن خاشقچی مدعی شد این روزنامه نگار منتقد سعودی ها در اثر درگیری در داخل ساختمان کنسولگری به قتل رسیده است.
خاشقچی سردبیر پیشین روزنامه دولتی الوطن و مشاور شاهزاده «ترکی الفیصل» سفیر سابق سعودی در واشنگتن بود که پس از تعیین بن سلمان به ولیعهدی، خاک کشورش را ترک کرد و به آمریکا رفت. وی در سلسه
مقالات خود در روزنامه ‘واشنگتن پست’ از سیاست های عربستان در خصوص بحران قطر، قطع روابط با کانادا، جنگ علیه یمن و برخورد هیات حاکمه با رسانه ها و فعالان مدنی این کشور به ویژه مدافعان حقوق بشر انتقاد می کرد.
جسد خاشقچی کجاست؟
مقامات آل سعود بامداد شنبه با صدور بیانیه ای به کشته شدن ‘جمال خاشقچی’ روزنامه نگار منتقد در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول اعتراف و ادعا کردند که وی بعد از یک نزاع داخل این ساختمان کشته شده است.
شبکه تلویزیونی ان.تی.وی ترکیه با انتشار اخبار مربوط به اعتراف دولت عربستان مبنی بر به قتل رساندن خاشقچی در ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول، خواستار مشخص شدن وضعیت جسد خاشقچی شد.
بر اساس گزارش این رسانه، در بیانیه صادر شده توسط دولت عربستان، تنها به قتل خاشقچی اشاره شده و درباره سرنوشت جسد خاشقچی اطلاعاتی عنوان و اعلام نشده است.
ان.تی.وی با اشاره به گذشت 18 روز از قتل خاشقچی، ارائه نشدن اطلاعاتی درباره جسد خاشقچی را سوال برانگیز خواند و اعلام کرد: بنا به اعلام یک منبع سعودی به خبرگزاری رویترز، جسد خاشقچی به یک همدست محلی برای معدوم سازی تحویل شده است.
هنوز رسانه ها و مقامات ترکیه در باره سرنوشت جسد خاشقچی اطلاعاتی اعلام نکرده اند.
در همین ارتباط، رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه در نخستین واکنش به پذیرش قتل جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول از سوی آل سعود گفت: ‘این کار را نیمه کاره رها نمی کنیم.’
اردوغان بامداد شنبه هنگام بازگشت از سفر مولداوی اظهار کرد: ‘وظیفه خود را برای روشن شدن این رویداد انجام می دهیم.’
در متن بیانیه آل سعود که نحوه قتل خاشقچی به شکل غیرباوری ترسیم شده، آمده است: عربستان سعودی اقدامات ضروری را برای آشکار شدن حقیقت آغاز کرده و یک تیم امنیتی را برای تحقیق درباره این موضوع و همکاری با همتایان ترکیهای روانه این کشور کرد و یک تیم مشترک امنیتی میان عربستان سعودی و جمهوری ترکیه تشکیل شد.
بنا به این بیانیه، در پی تشکیل این تیم مشترک، برای تحقیق درباره این پرونده، اجازه ورود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول و منزل سرکنسول به مقام های امنیتی ترکیه داده شد.
بر اساس بیانیه صادر شده، تحقیقات اولیه توسط دادستان کل عربستان نشان داد که مظنونان با توجه به وجود نشانههایی درباره احتمال بازگشت خاشقچی به کشور برای ملاقات با وی به استانبول سفر کرده اند و رایزنی میان مظنونان و خاشقچی در خلال حضور وی در کنسولگری عربستان در استانبول روال منفی به خود گرفته و در نهایت منجر به درگیری و منازعه برخی از آنها با وی شده و باعث مرگ خاشقچی و تلاش مظنونان برای مخفی کردن وقایع شده است.
بنا به بیانیه صادر شده از سوی دولت عربستان، در این پرونده 18 شهروند سعودی بازداشت شده اند.
با اعلام قتل خاشقچی توسط آل سعود، ایالات متحده در واکنشی حمایتگرانه از دولت عربستان و تنها با ‘ابراز تاسف’، از بیانیه صادر شده درباره سرنوشت جمال خاشقچی و اقدام علیه مظنونان شناسایی شده، تقدیر و اعلام کرد که ‘ ما کماکان تحقیقات بین المللی درباره این حادثه غمانگیز را رصد کرده و از اجرای عدالت به نحو بهنگام، شفاف و منطبق با رویه های قانونی حمایت می کنیم.’
رسانه های ترکیه نیز در نخستین واکنش به این بیانیه اعلام کردند که روایت رسمی عربستان در مورد قتل جمال خاشقچی با اطلاعاتی که از تیم تحقیقاتی ترکیه در این خصوص درز کرده است، همخوانی ندارد.
دبیر کل سازمان ملل متحد نیز در بیانیه ای ضمن ابراز تأسف از تأیید قتل خاشقچی، خواستار تحقیقات شفاف و فوری در این باره شد.
گزارشگر سازمان ملل متحد نیز توضیح عربستان سعودی درباره اعدام خودسرانه خاشقچی را غیر قابل قبول دانست و اعلام کرد: نباید هیچ دولتی توضیح عربستان را بپذیرد.
مقام سعودی: تیم اعزامی عربستان سعودی، خاشقچی را در کنسولگری خفه کرد
یک مقام سعودی که خواست نامش فاش نشود، به یک روزنامه آمریکایی گفت تیم اعزامی ریاض به کنسولگری این کشور در استانبول ترکیه، «جمال خاشقچی» را خفه کرده است.
بعد از گذشت ساعاتی پس از اعتراف رسمی ریاض به کشتن «جمال خاشقچی»، یک مقام مطلع عربستان سعودی که خواست نامش فاش نشود، به جزئیات تازهای از نحوه قتل این روزنامهنگار منتقد اشاره کرد.
طبق گزارش «نیویورک تایمز»، یک «مقام مطلع سعودی» درباره پرونده قتل خاشقچی در کنسولگری این کشور در استانبول مدعی شده که تیم اعزامی ریاض به ترکیه این روزنامهنگار را خفه کرده است.
پیشتر یک مقام «ارشد سعودی» که اشارهای به نامش نشده، روایتی درباره کشتن خاشقچی در اختیار خبرگزاری رویترز قرار داده بود. به ادعای این مقام ناشناس، «محمد بن سلمان هیچ اطلاعی از این عملیات خاص (علیه خاشقچی) نداشته و مطمئناً دستوری برای ربودن یا قتل هیچ کسی صادر نکرده است».
وی همچنین ادعا کرده جسد خاشقچی تحویل یک «هماهنگکننده محلی» شده و اینکه در حال حاضر کجاست، مشخص نیست.
بعد از رویترز، این بار نوبت روزنامه نیویورک تایمز بود تا آن هم گزارشی درباره ادعاهای یک مقام مطلع عربستان سعودی درباره قتل خاشقچی را منتشر کند.
در گزارش این روزنامه آمریکایی آمده است: «برای اولین بار یک مقام مطلع سعودی درباره مدیریت وضعیت کنونی به روایت پادشاهی در خصوص تحولات منجر به مرگ آقای خاشقچی اشاره کرد».
به گفته این مقام که خواستار عدم افشای نامش شده، یک دستور کلی در عربستان سعودی برای بازگرداندن مخالفان ساکن خارج از کشور وجود دارد.
مقام ناشناس عربستان سعودی تاکید کرد، «وقتی کنسولگری استانبول گزارش داد که آقای خاشقچی دوم اکتبر برای گرفتن سند ازدواجش به آنجا میرود، ژنرال (احمد) العسیری یک تیم متشکل از ۱۵ مرد را برای مواجه شدن با او تعیین کرد».
در پی اذعان رسمی عربستان سعودی به مرگ «جمال خاشقچی» شماری از مقامات دستگاه اطلاعاتی این کشور برکنار شدند و ملک سلمان نیز دستور تشکیل یک کمیته به ریاست پسر ولیعهدش برای بازسازی ساختار دستگاه اطلاعات کل این کشور را صادر کرد.
«احمد العسیری» ریاست دستگاه اطلاعاتی عمومی ( سرویس امنیت و اطلاعات خارجی عربستان سعودی) از جمله افراد برکنار شده است و پیشتر برخی رسانههای غربی گزارش داده بودند که ریاض در تدارک برای مقصر شناختن او در قتل خاشقچی است.
طبق اعلام منبع سعودی در گفتوگو با نیویورک تایمز، «ماهر عبدالعزیز مطرب» یکی از اعضای تیم اعزامی به استانبول بوده است، کسی که در بسیاری از سفرهای خارجی همراه ولیعهد عربستان بود.
به ادعای این منبع، مطرب که سابقه کار به عنوان مامور امنیتی سفارت ریاض در لندن را داشته، خاشقچی را شخصا میشناخت و به همین دلیل به کنسولگری اعزام شد.
این مقام ناشناس عربستان سعودی همچنین ادعا کرده که دستور برای بازگرداندن خاشقچی، «بد تفسیر شد» و بعد از حضور او در کنسولگری به درگیری انجامید.
وی گفت: «وقتی آقای خاشقچی افراد اعزامی (تیم ۱۵ نفره اعزامی) را دید، تقابل شروع شد. او سعی کرد فرار کند و آنها او را متوقف کردند و در این بین مشتهایی رد و بدل شد. آقای خاشقچی فریاد میزد، یکی از مردان او را در گوشهای گیر انداخت و با فشار به گلویش او را خفه کرد».
اظهارات مقامها و رسانههای عربستان سعودی درباره قتل خاشقچی در حالی مطرح شده که آنها پیشتر ادعا کرده بودند این روزنامهنگار کنسولگری استانبول را ترک کرده و آنها خبری درباره سرنوشت او ندارند.
تصویر جدید از لحظه ورود خاشقچی و نامزدش به کنسولگری عربستان در استانبول
تصویر جدید از لحظه ورود خاشقچی و نامزدش به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول که توسط رسانههای ترکیهای منتشر شده است.
گفته شده این تصویر ۳ روز پیش از قتل خاشقچی ثبت شده است. قرار بود خاشقچی برای تحویل مدارک ازدواجش مجددا به کنسولگری مراجعه کند.
مشاور برکنارشده دربار سعودی: من فقط دستورات شاه و ولیعهد را اجرا میکنم
پس از اعتراف رسمی عربستان سعودی به کشته شدن جمال خاشقچی روزنامهنگار سعودی مقیم آمریکا در خاک ترکیه، «ریاض» چندین مقام اطلاعاتی را برکنار کرد.
ساعت ۵۶ دقیقه بامداد امروز شنبه (بیستم اکتبر) دادستانی عربستان سعودی در بیانیهای کوتاه ضمن تأیید رسمی «کشته شدن» جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان استانبول ترکیه در روز دوم اکتبر، مرگ خاشقچی را نتیجه «مشاجره و درگیری» دانست و گفت که هجده نفر سعودی در این خصوص بازداشت شدهاند.
حدود نیم ساعت بعد، خبرگزاری رسمی عربستان (واس) خبر از فرمان جدید سلمان، شاه سعودی منتشر کرد مبنی بر اینکه در پی تحقیقات پرونده خاشقچی، «احمد عسیری» نایب رئیس استخبارات و «سعود القحطانی» مشاور دربار سلطنتی برکنار شدند.
ساعت یک و هفت دقیقه بامداد امروز نیز یک مقام مسئول که نامش فاش نشد، توضیحاتی در خصوص پرونده خاشقچی اعلام و تلاش کرد سران عربستان مثل ملک سلمان و محمد بن سلمان (شاه و ولیعهد او) را از اتهام دخالت در قتل خاشقچی مبرا کند. او تأکید کرد که کسانی که در کنسولگری با خاشقچی مشاجره کرده و با او درگیر شدهاند «تلاش کردهاند آنچه رخ داده مکتوم بماند و بر آن سرپوش گذاشته شود».
با این حال نگاهی به مواضع و سخنان قبلی کسانی مثل سعود القحطانی که پیشتر مخالفان عربستان را به ترور تهدید کرده بودند، حقایقی را آشکار میکند.
سعودی القحطانی که چند سال مشاور دربار سلطنتی بود و از نزدیکان محمد بن سلمان قلمداد میشود، سال گذشته (۲۷ مرداد ماه) در پاسخ به توییت «سعد الفقیه» از معارضان خارجنشین عربستان گفته بود «پرونده ترورها دوباره باز شده است. منتظر باش».
یک روز قبل از آن (۲۶ مرداد ماه ۱۳۹۶) القحطانی در توییتی جنجالی از «لیست سیاه»ـی خبر داده بود که قرار است، اعضایش تحت تعقیب و پیگیری عوامل سعودی قرار بگیرند. القحطانی نوشت «عربستان سعودی و برادرانش، اگر چیزی بگویند، عمل میکنند. این وعده [ما] است. هر اسمی را که لازم میبینید به لیست سیاه اضافه شود با هشتگ [لیست سیاه] اعلام کنید. بررسی و از الان پیگیری میشوند».
توییت سعود و تهدید به ترور معارضان
کاربری به نام «ترکی الصالح» (turky Alsaleh) در اعتراض به مشاور دربار سلطنتی در توییترش نوشت «تا وقتی به گفته خودت، مجری هستی، بگو طبق فرمان سرورم؛ -عمرش دراز باد-. اما این حرفها را که در خانهتان میزنید، نه شاه گفته نه ولیعهد او».
اما سعود القحطانی در پاسخ به این توییت نوشت، آنچه او میگوید و عمل میکند همه دستورات شاه عربستان و ولیعهد اوست.
القحطانی ۲۷ مرداد ۱۳۹۶ نوشت: «فکر میکنی من سرخود و بدون دستور عمل میکنم؟ من مأمورم و مجری امین دستورات سروم ملک [سلمان] و والاحضرت ولیعهد امین [محمد بن سلمان].
اذعان سعود به اجرای اوامر سلمان و بن سلمان
با چنین اظهارنظر صریحی، به نظر میرسد فرضیه مطلع بودن ولیعهد عربستان از اقدامات سعود القحطانی درستتر از دیگر فرضیهها و ادعای مقامات سعودی است. ناظران بینالمللی میپرسند آیا میشود مقامات امنیتی و اطلاعاتی عربستان سعودی با دو هوپیمای خصوصی به استانبول بروند، منتظر خاشقچی باشند و در میان آنان یک متخصص تشریح جسد هم باشد، سپس به عربستان بازگردند و ولیعهد سعودی از اقدامات نزدیکترین شخص خود بیخبر باشد؟
قحطانی، قربانی «بن سلمان»
در روزهای گذشته، منابع مختلف، از این احتمال سخن گفته بودند که برای تبرئه محمد بن سلمان و پدرش از اتهام قتل و تکهتکه کردن خاشقچی، آنها، افرادی نزدیک به خود را قربانی خواهند کرد.
در همین ارتباط، اکانت توییتری معروف به «بدون ظل» که مدعی است از افسران اطلاعاتی امارات است، در توییتی مدعی شد که «خالد الفیصل» امیر منطقه مکه و مشاور شاه سعودی یک هفته پس از حادثه به ترکیه رفته و پیشنهاد« قربانی کردن» یکی از مسئولان سعودی را در خصوص پرونده خاشقچی مطرح کرده است.
«بدون ظل» ادعا کرده بود که خالد الفیصل در سفر خود به ترکیه پیشنهاد داده اینطور توافق شود که گفته شود، «سعود القحطانی» مشاور بن سلمان دستور قتل را صادر کرده تا در مقابل نام ولیعهد از پرونده ترور دور شود و به این شکل، سعود، «قربانی» این پرونده شود (جزئیات بیشتر).
سفر امیر مکه به ترکیه برای قربانی کردن سعود
«بدون ظل»، همزمان با اعتراف رسمی عربستان به کشته شدن خاشقچی در کنسولگری نوشت: هر عملیات امنیتی خارج از کشور، رئیس دولت یا معاون آن از آن اطلاع دارد؛ لذا سخنان سران عربستان سعودی درباره علت فوت آقای خاشقچی در سطح بینالمللی [مبنی بر بیاطلاعی سران] قابل قبول نخواهد بود.
«نظام مهداوی» سردبیر فلسطینی روزنامه «وطن – یغرد خارج السرب» امروز پس از اعتراف عربستان، در واکنش به توییت سال گذشته القحطانی نوشت، «تو طبق رأی سرورت عمل میکنی و مثل سرورت هم غرق غرور بودی. طغیان کردی… بگذار الان همان [سرورت] شفاعت تو را در دنیا و آخرت بکند؛ کسی که تو را به کثیفترین زبالهدان تاریخ میفرستد.
سعود القحطانی کیست؟
«سعود بن عبدالله بن سالم بن محمد بن قاسم الوهابی القحطانی»، زاده هفتم جولای ۱۹۷۸، مشاور دیوان سلطنتی با درجه وزیر و سرپرست مرکز مطالعات و امور رسانهای دربار سعودی بود که امروز شنبه از این مناصب کنار گذاشته شد.
سعود پیش از آن هم در سال ۲۰۰۳ مشاور حقوقی دفتر ولیعهد (عبدالله بن عبدالعزیز) و مشاور دفتر چندین رئیس دربار سعودی بوده است.
سعود القحطانی لیسانس دانشکده حقوق از دانشگاه ملک سعود، فوقلیسانس عدالت قضایی از دانشگاه عربی علوم امنیتی نایف و چندین مدرک دیگر در حقوق و مدیریت دارد.
روزنامه واشنگتن پست اخیرا در گزارشی ضمن بیان اینکه القطحانی چهل ساله، در غرب شخصیت شناختهشدهای نیست، نوشت که او یکی از مسئولان ذینفوذ در حاشیه محمد بن سلمان است. واشنگتن پست نوشت که خاشقچی قبلا به دوستانش گفته بود که او به مسئول سعودی و پیشنهادی که به او داده اعتمادی ندارد. آن مسئول، سعودی القحطانی بوده که خاشقچی او را فریبکار و مجری دستورات بن سلمان توصیف کرده بود.
در گزارش واشنگتنپست آمده است که خاشقچی معتقد بود، بن سلمان با سعود القحطانی، رسانههای سعودی را تحت کنترل دارد. به گفته خاشقچی، سعود القحطانی به دلیل آشنایی کامل با رسانههای فضای مجازی «ارتشی کوتوله» در اینترنت به راه انداخته که وظیفهاش بزرگنمایی کردن قدرت عربستان در منازعات منطقهای با ایران، قطر و در جنگ پرهزینه یمن است… آنها دنیایی مجازی درست کرده و عربستان را در آن ابرقدرت و محمد بن سلمان را رهبری با محبوبیت بالا معرفی میکنند و طبعا همه این اقدامات با موافقت بن سلمان است».
جمال خاشقچی، روزنامهنگار سعودی است که بعد از ولیعهد شدن محمد بن سلمان، از بیم بازداشت به دلیل داشتن نظرات مخالف در برخی مسائل داخلی، ترجیح داد مقیم آمریکا شود.
او زمانیکه برای ثبت امور ازدواج جدید خود به مراکز دیپلماتیک کشورش در آمریکا مراجعه میکند، با این پاسخ روبهرو میشود که باید به کنسولگری سعودی در استانبول ترکیه مراجعه کند. او چهار روز قبل از حادثه (جمعه بیست و هشتم سپتامبر) به کنسولگری مراجعه میکند اما به او میگویند که روز سهشنبه اسنادش حاضر خواهد شد.
روز حادثه بعد از تماس کنسولگری، به او گفته میشود که ساعت سیزده به مرکز مراجعه کند اما پس از آنکه مراجعه کرد، هرگز دیده نشد که از آنجا خارج شود. سه روز بعد منابع امنیتی ترکیه به رسانههای این کشور گفتند که او در کنسولگری کشته شده و جسدش تکه تکه شده است.
سرانجام هجده روز بعد، عربستان سعودی بامداد امروز شنبه (بیستم اکتبر) به شکل رسمی و از زبان دادستان این کشور اعتراف کرد که او در نتیجه مشاجره و درگیری در کنسولگری کشته شده است؛ اما این روایت را بسیاریها از جمله عفو بینالملل و سناتور جمهوریخواه لیندسی گراهام رد کرده و در آن تردید دارند.
تحلیل «نیویورک تایمز» از بیانیه سعودی درمورد خاشقجی؛
نیکلاس کریستف در نیویورک تایمز نوشت: پس از دو هفته دروغگویی درباره قتل جمال خاشقجی، عربستان سعودی اکنون به ارائه یک سری دروغ پرداخته به طوری که این دروغها هم توهین به یاد و خاطره این روزنامه نگار فوت شده است و هم هوش ما را زیر سوال میبرد. دولت سعودی روز جمعه بیانیهای منتشر کرد که در آن مرگ خاشقجی را ناشی از خشونت هنگام بازجویی دانست که از کنترل خارج شد. این همان بازجویی است که ماموران سعودی برای انجام آن اره استخوان بر همراه داشتند و به نوعی از این اره هنگامی که وی هنوز زنده بود برای قطعه قطعه کردن بدنش استفاده کردند.
در ادامه این مطلب آمده است: جالب است که سعودیها میگویند درگیری و مشت زنی خاشقجی هنگام بازجویی موجب این اتفاق شده؛ در حالی که طبق گزارش ها، ماموران از ابتدای ورودش انگشتهای وی را قطع کرده بودند پس چگونه او از مشت هایش استفاده کرده است. من جمال را بیش از ۱۵ سال میشناختم و اکنون از شنیدن هر قسمت از اخبار مرگش، شوکه میشوم: از خبر مرگ تحت شکنجه های وحشیانه، از لاپوشانی اخبار قتلش، از برخورد ترامپ با قتل وی و با انداختن قتل او به گردن عناصر خودسر توسط سعودی ها.
حتی سعودیها اعلام کردند که محمد بن سلمان، ولیعهدی که همه میدانند باید مجوز این قتل را صادر کرده باشد، شخصا مساله مرگ خاشقجی را پیگیری میکند. این دروغها به قدری زمخت و باورنکردنی هستند که نشان میدهد سعودیها قابل دسترس نبودن ولیعهد را دست کم گرفته اند و روی همکاری آمریکا برای سرپوش گذاشتن بر این جنایت حساب کرده اند. این فرض فابل قبولی برای سعودی هاست چرا که به تازگی ترامپ از توهین به یک روزنامه نگار توسط نماینده مونتانا حمایت کرده و قتل خاشقجی را کار عناصر خودسر دانسته است.
تا همین حالا هم ولیعهد از پذیرش مسئولیت ربودن نخست وزیر لبنان و کشتار مردم یمن شانه خالی کرده است. اگر از قتل خاشقجی که مقیم آمریکا و ستون نویس واشنگتن پست بود نیز جان سالم به در ببرد، این چراغ سبزی برای او و سایر مستبدانی خواهد بود که میخواهند یک روزنامه نگار دردسرساز را حذف کنند. به این ترتیب روزنامه نگاران و فعالان آزادی خواهی در سراسر جهان، سیبلی متحرک قلمداد خواهند شد.
بنابراین اکنون با آزمونی برای ترامپ و آمریکا مواجهیم. آیا ترامپ بر سرپوشی قضیه تاکید میکند یا به بازگرداندن شأن و مقام آمریکا میپردازد. آنچه او باید بکند این است:
۱. از آنجا که این جنایت در یک کشور عضو ناتو رخ داده است، اعضای ناتو باید یک تحقیق وسیع با پشتوانه سازمان ملل متحد ترتیب بدهند. فرمان این تحقیق میتواند از ناحیه مجمع عمومی سازمان ملل، شورای امنیت یا شورای حقوق بشر باشد.
۲. اعضای ناتو باید با هماهنگی، همگی سفرای سعودی را اخراج کنند.
۳. اعضای ناتو باید فروش محمولههای تسلیحاتی بخصوص قطعات هواپیما را به حالو تعلیق دربیاورند.
۴. آمریکا باید بر عربستان فشار بیاورد که تمام زندانیان سیاسی را آزاد کند.
۵. آمریکا باید به حاکمان سعودی بفهماند که ولیعهد از خطوط قرمز عبور کرده و باید کنار گذاشته شود.
همچنین امیدوارم برخی کشورها این عمل را تحت تعقیب قضایی بین الممل قرار دهند تا تمام افراد دخیل در این جنایت محاکمه شوند. ترکیه نیز باید طبق معاهده ۱۹۶۳ وین، ماموران کنسولی که مرتکب جنایتهای سنگین میشوند را تحت تعقیب قرار دهد.
ما نیز باید نوعی تحقیقات قضایی در آمریکا آغاز کنیم. چنانکه پیشتر نیز گفته ام، سعودیها پس از مبارزات انتخاباتی کمک های مالی زیادی روانه هتلهای ترامپ کردند. آیا این تلاشی برای نشان دادن و حسن نیت و اثرگذاری بر سیاست آمریکا بود؟ آیا سازمانهای اطلاعاتی آمریکا نباید درباره اقدامات دولت سعودی هشدار میدادند؟
در روزها و هفتههای پیش رو نیز با مخاطرات ویژهای روبرو خواهیم شد. باید هوشیار باشیم چرا که ممکن است بن سلمان به منظور انحراف افکار عمومی بخواهد تقابلی با ایران در خلیج فارس به راه بیندازد و از ارتش آمریکا برای نجات سعودیها کمک بطلبد. کاخ سفید باید برای عربستان روشن کند که به خاطر آنها وارد جنگ با ایران نمیشود.
وزیر دادگستری عربستان: خاشقچی در خاک ما کشته شد
خبرگزاری رویترز به نقل از ولید بن محمد بن صالح الصمعانی وزیر دادگستری عربستان اعلام کرد که جمال خاشقجی نویسنده منتقد سعودی در خاک این کشور کشته شده است.
وی افزود که پرونده خاشقجی بعد از کامل شدن به دستگاه قضایی ارجاع داده میشود.
جمال خاشقجی از 10 مهرماه برای گرفتن مدارک گواهی ازدواج وارد کنسولگری عربستان سعودی در استانبول شد و بعد از آن، رؤیت نشد. مقامهای ترکیهای شواهدی از کشته شدن وی داخل ساختمان کنسولگری منتشر کردند، اما رژیم سعودی در ابتدا اصرار داشت که او زنده و سالم از ساختمان خارج شده است.
جسد خاشقجی بالاخره کجاست؟ / سه احتمال در مورد سرنوشت جسد روزنامه نگار سعودی
الجزیره نوشت: بالاخره سعودیها به کشته شدن روزنامه نگار معروف، جمال خاشقجی، اعتراف کرده و مدعی شدند که وی در نتیجه یک درگیری و مشاجره در کنسولگری به قتل رسیده است. البته به نظر می رسد که بسیاری از طرفهای بین المللی و فعالان شبکه های اجتماعی از بیانیه آل سعود در این مورد قانع نشده اند، چرا که صحبتهای مسئولان سعودی پیش از این، حکایت از آن داشت که خاشقجی از کنسولگری خارج شده است.
در ادامه این مطلب آمده است: این در حالی است که هنوز جسد خاشقجی پیدا نشده است و با اینکه پلیس ترکیه تاکید می کند که تحقیقات همچنان در حال انجام است، اما روایت قویتری که در این مورد وجود دارد، آن است که 15 تن از گروهی که در قتل خاشقجی دست داشته اند، اقدام به قطعه قطعه کردن جسد او نموده اند.
امروز، روزنامه واشنگتن پست تصریح کرد که مسئولان آژانس مرکزی اطلاعات، صدای ضبط شده ای را شنیده اند که ثابت می کند روزنامه نگار سعودی، تکه تکه شده است.
به گزارش این روزنامه، در صورتی که درستی اطلاعات این نوار صوتی ثابت شود، برای کاخ سفید دشوار است که روایت عربستان در مورد اینکه قتل خاشقجی در نتیجه یک مشاجره اتفاق افتاده است را باور کند.
روایتهای متعددی در مورد ناپدید شدن جسد خاشقجی وجود دارد؛ از جمله آنکه، گفته می شود جسد خاشقجی در منزل سر کنسول عربستان یا داخل ساختمان کنسولگری پنهان شده است.
گزارشهای رسانه ها حکایت از ان دارد که پلیس در مناطقی غیر از ساختمان کنسولگری عربستان، یعنی در جنگلهای بلگراد در اطراف استانبول، منطقه بندک و شهر یلوا در جست و جوی جسد خاشقجی است. از این جهت سه منطقه مذکور برای جست و جو انتخاب شده اند، که 16 خودرو وابسته به کنسولگری عربستان در روز ناپدید شدن خاشقجی به این مناطق رفت و آمد داشته اند.
روایت دوم مبتنی بر آن است که جسد خاشقجی بوسیله یک هواپیمای اجاره ای به عربستان رسیده است، البته این احتمال از سوی تحلیلگران بعید دانسته شده است، به این اعتبار که مراکز اطلاعاتی ترکیه به این هواپیما دسترسی یافته و هیچ آثاری از خاشقجی را درون آن نیافته اند.
روایت سوم که برخی گزارشهای رسانه ها اشاره به آن دارد، مبتنی بر آن است که جوخه اعدام سعودی، جسد خاشقجی را در یک ماده شیمیایی ذوب کرده اند. این روایتی است که قرائن متعددی آن را تضعیف می کند، از جمله آنکه منابع امنیتی در گفتگو با الجزیره از بسته بندی جسد قطعه قطعه شده خاشقجی خبر داده اند.
برخی منابع آگاه در استانبول در گفتگو با خبرنگار الجزیره تصریح کرده اند: مادامی که اعلامیه واضحی از سوی مقامات رسمی ترکیه صادر نشده است، نمی توان با قاطعیت در خصوص روایتهایی که در مورد سرنوشت خاشقجی شنیده می شود، صحبت کرد.
اما این منابع تاکید می کنند که تحقیقات ترکیه در مورد این مساله ادامه خواهد داشت تا تفاصیل دقیقی در رابطه با سرنوشت جسد خاشقجی مشخص شود.
به سه دلیل، آنکارا به دنبال کشف جسد خاشقجی است؛ 1-دلیل جنایی، که مربوط به ضرورت معاینه جسد و مشخص شدن شکل به قتل رسیدن وی، قبل از بسته شدن تحقیقات است. 2-دلیل انسانی، که مربوط به حق شخصی است که جنایت بر او صورت گرفته و خانواده اش حق دارند جنازه را در مکان معلومی دفن کنند. 3-حق عموم مردم برای اطلاع از پایان این ماجرا است که از دوم اکتبر ذهن همگان را به خود مشغول داشته است.
واشنگتنپست: «سیا» فایل صوتی مرگ خاشقچی را شنیده است
روزنامه واشنگتن پست نوشت که آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) فایل صوتی قتل «جمال خاشقچی»، روزنامهنگار منتقد سعودی را شنیده است.
روزنامه آمریکایی واشنگتنپست نوشت: «بنابر گفتههای منابع آگاه، مقامات سیا به فایل صوتی ضبط شده که مقامات ترکیه میگویند ثابت میکند خاشقچی توسط تیم عوامل سعودی به قتل رسیده و تکهتکه شده است، گوش فرا دادهاند».
این روزنامه آمریکایی میافزاید: «اگر این امر تائید شود، صدای ضبط شده مزبور باور روایت سعودیها توسط کاخ سفید را سخت میکند که میگوید مرگ خاشقچی یک اتفاق بوده است».
واشنگتنپست در این خصوص از یک سخنگوی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سوال کرده اما وی حاضر به پاسخ نشده است.
واشنگتنپست در بخش دیگری از گزارش خود مینویسد که مقامات اطلاعاتی آمریکا، کارشناسان سیاست خارجی این کشور و همچنین قانونگذاران آمریکایی بهسرعت پس از انتشار بیانیه شب گذشته دیوان پادشاهی سعودی، این رژیم را به تلاش برای سفیدنمایی ماجرا متهم کردهاند.
سناتور «ریچارد بلومنتال» در این خصوص گفت: «آنها در حال خریدن زمان و به دنبال سرپوش گذاشتن بر قضیه هستند. سعودیها می خواهند تقصیر را به گردن تعدادی قربانی بیندازند و تحقیقات را صرفا به دولت عربستان سعودی محدود کنند.»
این روزنامه به تناقضگویی مقامهای سعودی در ارتباط با حضور خاشقچی در کنسولگری سعودی در شهر استانبول اشاره میکند و مینویسد، دولت سعودی پیشتر اعلام کرده بود که خاشقچی همان روز حضور خود در کنسولگری، آن را ترک کرده است و خبری از محل اسقرار او ندارند.
بر اساس این گزارش، هیچ گونه شواهدی دال بر این که خاشقچی قرار است با سعودیها در مورد بازگرداندن او به کشورش، دیدار کند، وجود نداشته است.
واشنگتن پست نوشت: «مشاوران ترامپ گفتهاند که رئیس جمهور ترامپ در محافل خصوصی ابراز تردید کرده است که عملیات [قتل خاشقچی] بدون اطلاع بن سلمان اتفاق افتاده باشد. شماری از مشاوران ترامپ به او گفتهاند که سعودیها تلاش دارند داستانی را بسازند تا با آن بتوان جلوی سرزنش کردن ولیعهد سعودی را بگیرند».
از سوی دیگر، بنا بر این گزارش، ترامپ نیز از اینکه در واکنش به قتل خاشقچی زیاد مبالغه و زیادهروی کند، نگران است؛ چرا که او قصد دارد تبعات این بحران بینالمللی و برهم خوردن روابط بین دو کشور را پشت سر بگذارد.
واشنگتن پست به نقل از یکی از مشاورهای ترامپ مینویسد که آمریکاییها قبل از آنکه دادستانی عربستان سعودی بیانیه خود در مورد قتل خاشقچی را صادر کند، میدانستند که روایت ریاض از پرونده قتل این روزنامهنگار سعودی چیست.
این مشاور ترامپ گفته است «ترامپ تمایل دارد که روابط آمریکا و سعودی به هم نخورد».
به گفته این مشاور، مقامات آمریکایی مانند سناتور «لیندسی گراهام» به ترامپ و مشاوران او هشدار دادهاند که اگر آمریکاییها به این قضیه واکنش نشان ندهند، سعودیها آن را «ضعف» واشنگتن قلمداد خواهند کرد.
جمال خاشقچی، منتقد آل سعود و ستون نویس واشنگتن پست، دهم مهر ماه (دوم اکتبر) به کنسولگری سعودی در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد.
از همان ابتدا ترکیه و برخی منابع از احتمال قتل این روزنامهنگار سعودی در داخل ساختمان کنسولگری خبر دادند که بعد از نزدیک به ۱۹ روز از این حادثه، دادستانی سعودی بامداد شنبه اعلام کرد که جمال خاشقچی بر اثر «مشاجره و درگیری» با کارکنان کنسولگری کشته شده است.