پایگاه خبری / تحلیلی نگام _ نیروی حشد الشعبی ییروی مردمی است که به فتوای ایت الله سیستانی در هنگامه ظهور داعش تشکیل شد. این گروه که عمدتا شیعیان عراقی اعضای آن هستند تحت تاثیر جمهوری اسلامی و شاخه برون مرزی سپاه است. سپاه کمکهای نظامی و تسلیحاتی و مالی زیادی به این گروه شبه نظامی کرده است. امریکایی ها که به خوبی می دانند حشد الشعبی تحت تاثیر جمهوری اسلامی است، خواهان انحلال 67 گروه وابسته به الحشد شده است. در همین خصوص رئیس مجلس اعلای عراق، شیخ همام حمودی به این مداخله امریکایی ها واکنش نشان داد و گفت ما هرگز اجازه تضعیف الحشد را نخواهیم داد.
سهراب سهیلی
به گزارش ایرنا از پایگاه خبری مجلس اعلای عراق، شیخ ‘همام حمودی’ در سخنانی با اشاره به شنیده و اخباری که اخیرا در خصوص درخواست آمریکا برای انحلال 67 گروه وابسته به الحشد منتشر شده، گفت: عبدالمهدی یک انسان میهن پرست است و هرگز اجازه تعضیف الحشد یا مداخله در کار این سازمان را نخواهد داد.
وی گفت: ما به عبدالمهدی و وطن پرستی و شجاعت او و اعتمادی که وی به مردم و نیروهای پشتیبان خود دارد، کاملا اطمینان داریم و یقین داریم که وی اجازه این گونه مداخلات را نمی دهد.
شیخ حمودی با اشاره به مواضع بسیار خوب عبدالمهدی در مورد مسائل مختلف کشور گفت که الحشد الشعبی سازمانی است که با فتوای مرجعیت عالی ایجاد و طبق قانون تحت امر فرماندهی کل نیروهای مسلح است و هر گونه تصمیمی درباره آن توسط همین نهادهای قانونی انجام می شود.
شبکه تلویزیونی «العربیه» عربستان سعودی اخیرا در گزارشی مدعی شد که آمریکا از دولت عراق خواسته است که 67 گروه مقاومت اسلامی زیر مجموعه الحشد الشعبی را منحل کرده و آنها را خلع سلاح کند.
این شبکه خبری سعودی، اسامی این گروه ها را نیز منتشر و ادعا کرده است که ‘مایک پمپئو’ وزیر خارجه آمریکا در سفر 19 دیماه گذشته به بغداد این درخواست را تقدیم دولت عراق کرده است.
منابع خبری دیگری نیز مدعی اعمال فشار پمپئو به مقامات دولت عراق در همین راستا شده اند.
در بین فهرست گروه های مقاومت نام های شاخصی مانند «کتائب حزب الله»، «عصائب اهل الحق» (شیخ قیس خزعلی)، «شاخه نظامی سازمان بدر» (هادی العامری)، «سرایا السلام» (مقتدا صدر)، «جنبش النجباء» (شیخ اکرم الکعبی)، «لواء ابوالفضل العباس» (نزدیک به عتبه عباسی (ع)) و «کتائب بابلیون مسیحی» (ریان الکلدانی) دیده می شوند.
نخست وزیر عراق در همان روز در کنفرانس خبری هفتگی خود، صحت چنین خبری را قویا تکذیب کرد و گفت که سخن از وجود یک برنامه زمانبندی برای انحلال الحشد الشعبی صحیح نیست.
«عادل عبدالمهدی» با هرگونه دخالت خارجی در قضیه الحشد الشعبی مخالفت کرد و افزود که الحشد الشعبی یک نیروی رسمی و از واحدهای نظامی نیروهای مسلح عراق است و تصمیم گیری درباره آن فقط در حیطه اختیارات دولت عراق است.
یک منبع در وزارت خارجه عراق نیز به شبکه خبری بومی «آسیا» گفته است که تقدیم یک فهرست ازطرف «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا به دولت عراق برای انحلال و خلع سلاح تعدادی از گروه های مقاومت صحت ندارد.
این منبع که نامش فاش نشده تاکید کرده است که تمامی این گزارش ها و خبرها عاری از صحت است.
هر چند آمریکایی ها پیشتر بشکل علنی از ضرورت انحلال و یا اخراج آنچه ‘غیرنظامیان فرقه گرا’ خوانده اند، سخن گفته اند و با واکنش عراقی ها از جمله نخست وزیر وقت این کشور مواجه شده اند و از سوی دیگر نیز برای وارد کردن گروههای مقاومت اسلامی عراق در لیست سیاه تروریسم تلاش می کنند، اما ناظران طرح دوباره و موج گونه این امر و این بار به بهانه سفر پمپئو را با هدف افزایش فشارها بر نیروهای مقاومت در شرایط کنونی منطقه بسیار مهم ارزیابی می کنند.
این امر بویژه با توجه به میدان داری رسانه ای صهیونیست ها و سعودی ها ، از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.
حشد شعبی- نیروی بسیجی عراق؛ چرا و چگونه شکل گرفت؟
حشد شعبی نیروهای مردمی هستند که از بطن فتوای جهاد کفایی آیت الله سیستانی مرجع عالیقدر شیعه و زمانی که داعش مناطق عمدهای ازعراق را عرصه تاخت وتاز خود قرار داده متولد شد. حشدشعبی از 42 گروه مسلح ثبت شده تشکیل شده که قریب به 118 هزار رزمنده دارد و60 هزار نفرآنها در حال حاضر در جنگ با داعش به سر میبرند. عمدتاً ساختار و بدنه نظامی حشد شعبی را شیعیان عراق تشکیل می دهند؛ اما بعدها عشایر سنی عراق از استان های صلاح الدین، نینوا و الانبار و نیز کردهای فیلی و مسیحیان عراق نیز به آن ملحق شدند. از مهمترین گروههای تشکیل دهنده حشد شعبی میتوان به گروههایی همانند عصائب اهل الحق، سرایا، طلیعة الخراسانی، کتائب سیرالشهداء، حرکتة حزب الله النجباء، کتائب حزب الله، سرایا الاسلام و… اشاره کرد. مناطق عملیاتی این نیرو عبارتند از بغداد، بابل،دیالی، صلاح الدین، الانبار و الکرمه از توابع شهر استراتژیک فلوجه در الانبار. در حال حاضر رهبریت حزب بر عهده هادی العامری چهره برجسته عرصه سیاسی عراق است.
مهمترین دلیل شکلگیری حشد شعبی را میتوان در حوادث عراق بعد از ظهور داعش مورد بازخوانی قرار داد. نیروهای افراطگرای داعش در مدت زمانی کوتاه موفق به تصرف موصل و بخشهای زیادی از استانهای صلاحالدین و دیالی شدند و حتی تا نزدیکی بغداد پایتخت عراق پیش رفتند. ناتوانی و چند دستگی ارتش عراق در مقابله با تروریستهای داعش، شیعیان عراق را مجبور به اتخاذ تدبیر جدید برای مقابله با این گروه نمود. از این رو با تدبیر سیاسیون شیعی عراقی و حمایت مراجع شیعه، نیرویی مردمی از شیعیان عراق در قالب حشد شعبی برای مبارزه با داعش و دفاع از حاکمیت عراق تشکل یافتند. این نیروها با روحیه بالا و انسجامی فوقالعاده به رهبری هادی العامری وارد عرصه با داعش شدند.
مهمترین دستآوردهای حشد شعبی بعد از تاسیس تاکنون را میتوان در قالب چند پیروزی استراتژیک عنوان نمود که مهمترین آنها عبارتند از: آزادسازی جرف النصر (الجرف الصخر سابق در شمال بابل که بعدها به یمن آزادسازی به دست نیروهای جرف النصر نام گرفت و یکی از نخستین عملیات های موفق نیروهای مردمی به شمار می رفت). آزادسازی آمرلی،آزادسازی العلم، البغدادی و آزادسازی تکریت (یکی از پیچیدهترین عملیات های نیروهای مردمی محسوب می شود که در راستای عملیات لبیک یا رسول الله انجام گرفت). در مجموع، این نیروهای مردمی خیلی سریع در مناطق جنوبی، شمالی و غربی کمربندی بغداد مستقر شدند تا بتوانند خلاء امنیتی را پر کنند و نقش بارزی در توقف تحرکات داعش با توجه به هماهنگی عالی میان گروههای مسلح شیعی و نیروهای امنیتی دولتی ایفا کنند.
هر چند باید به این نکته هم توجه داشت که حشد شعبی با یک سری موانع در جهت ادامه اقدامات خود مواجه است. از یک سو، تاکتیکهای به کار گرفته شده از سوی داعش تا حدی به کند شدن حرکت نیروی های حشد شعبی و افزایش شمار تلفات انسانی آن منجر شده است. داعش با کارگذاشتن تلههای انفجاری، بمبگذاری ساختمانها، بمب گذاری کنار جاده، مینگذاری، انفجار پلها و حفرتونل، ایجاد خاکریزها و … سبب کاهش سرعت پیشرفت نیروهای حشد شعبی شده است. از سوی دیگر، نیروهای بینالمللی از جمله آمریکا و عربهای سنی عراق حاضر نیستند نیروهای حشد شعبی را به رسمیت بشناسند. سنیهای عراق بهشدت مخالف مشارکت و حضور نیروهای حشد شعبی در عملیات آزادسازی موصل از دست داعش هستند. همچنین، در حملات هوایی ائتلاف به رهبری ایالات متحده در عملیات آزادسازی تکریت، این کشور ادامه حملات هوایی را با این شرط پذیرفت که نیازی به هماهنگی با نیروهای شبه نظامی نباشد. آمریکا جدای از این که ملاحظاتی درباره پیروزی شبه نظامیان تحت حمایت ایران دارد، به دلایل سیاسی نمیخواهد که تماس مستقیم با نیروهای بسیج مردمی داشته باشد؛ به همین جهت عملیاتاش را تنها با ارتش عراق در وزارت دفاع این کشور هماهنگ میکند. با وجود این دشواریها و علیرغم مخالفت اعراب سنی وکردها با نقش پر رنگ حشد شعبی در عرصه سیاسی عراق، اما واقعیت این است که همین نیروهای حشد شعبی در آینده بدون تردید بنیانهای ارتش جدید عراق را تشکیل خواهند داد. همین نیروها هستند که میتوانند در آینده مبانی ایجاد یک ارتش مدرن و متعهد را در عراق پس از داعش ایجاد نمایند.