سایپا (شرکت اصلی) پس از 4 سال دوباره زیان ده شده است. این در حالی است که فروش شرکت در سالهای اخیر تقریبا دو برابر شده است. بررسی ها نشان می دهد فروش شرکت از تقریبا 7هزار میلیارد تومان در سال 93 به 12هزار میلیارد تومان در سال 96 رسیده است.
با وجود آنکه شرکت همچنان در عملیات سودده است، هزینه های مالی سرسام آور و همچنین هزینه های اداری و فروش شرکت باعث از بین رفتن سود ناخالص شرکت شده و در نهایت شرکت به جای سود خالص، زیان خالص ساخته است.
نکته قابل توجه در صورتهای مالی سایپا رشد شدید هزینه های اداری و فروش شرکت است. این شرکت در سال گذشته بیش از هزار و 200 میلیارد تومان هرینه اداری و فروش شناسایی کرده است. این درحالی است که هزینه های اداری و فروش شرکت در سال 95 تقریبا 900 میلیارد تومان بوده است. به عبارت دقیق تر هزینه اداری و فروش شرکت که عمدتا متشکل از حقوق پرسنل است بیش از 33درصد رشد داشته است. در این زمینه مشخص نیست با توجه به آنکه افزایش حقوق کارمندان در سال گذشته تنها 10درصد بوده است، چرا هزینه های اداری سایپا بیش از 33 درصد رشد نشان داده است!
همچنین باید در نظر داشت هزینههای مالی سایپا در سال گذشته بیش از 50 درصد رشد داشته است. طبق صورتهای مالی سایپا، شرکت در حالی در سال گذشته تقریبا دو هزار میلیارد تومان هزینه مالی (بهره وامها) شناسایی کرده که این رقم برای سال 95 در حدود هزار و 280 میلیارد تومان بوده است.
اما نکته سوال برانگیز صورتهای مالی سایپا دلیل کاهش «سود ناخالص» شرکت است. شرکت در صورتهای مالی خود اعلام کرده که حاشیه سود ناخالص شرکت کاهش یافته است. این در حالی است که در سال گذشته بحران ارزی هنوز آغاز نشده بود. اگرچه قیمت فلزات اساسی رشد نشان داده بود اما کاهش چشمگیر سود ناخالص سایپا در سال 96 نمی تواند چندان به این موضوع ارتباط داشته باشد. کارشناسان بر این باور هستند که موجودی انبار شرکت به حدی بوده که شرکت بتواند از تلاطمات ارزی و بازار فولاد مصون بماند. هرچند باید منتظر ماند تا صورتهای مالی حسابرسی شده شرکت منتشر شود، اما زیان ده نشان دادن سایپا در مقطع فعلی می تواند این شائبه را مطرح کند که مدیران شرکت قصد دارند با این کار تصمیم گیران درباره قیمت خودروها را تحت تأثیر قرار دهند.
درحالی مدیران قبلی و فعلی سایپا، اخبار خوش زیادی از بهبود شرایط تولید و فروش و محصولات جدید و وعده های متعدد داده اند که این شرکت عملکرد سال مالی اسفند 96 را با زیان سنگین بیش از 1000 میلیارد تومانی همراه کرد و در برابر پیش بینی سود 113 ریالی، برای هر سهم 256 ریال زیان کنار گذاشت.
از سوی دیگر سود دو شرکت سرمایه گذاری سایپا و رنا هم 64 و 13 درصد کم شد و زامیاد هم برای سال مالی اسفند قبل به ازای هر سهم 147 ریال زیان شناسایی کرد.
اما امروز گزارش حسابرسی شده سال مالی قبل “خساپا” منتشر و مشخص شد زیان هر سهم 12 درصد دیگر بیشتر شده و به 290 ریال و به بیش از 1.1 هزار میلیارد تومان افزایش یافته که بنابر اعلام شرکت ناشی از کاهش سایر درآمدهای عملیاتی است.
برخی کارشناسان معتقدند با توجه به بهبود وضعیت دو سال اخیر صنعت خودرو و افزایش تولید و فروش از یک سو و افزایش دلار و هزینه های تولید محصول از سوی دیگر ، گزارش منفی “خساپا” با هدف کسب امتیاز ار دولت و مجاب کردن مسئولان برای افزایش قیمت فروش است.
بنابراین در شرایطی مجمع سالانه 31 تیر ساپیا با تحقق زیان این سنگین برگزار خواهد شد که آنچه مایه تعجب این است که طی روزهای اخیر و با وجود زیانده بودن سایپا، قیمت سهام آن درحال افزایش بوده و در برخی روزها هم با صف خرید همراه بوده تا این علامت سئوال ایجاد شود چرا اقدام چند حقوقی گروه در حمایت از سهام ، طی چند روز مانده به برگزاری مجمع سالانه انجام می شود؟
آیا این اقدام در ماه ها و هفته های گذشته مخصوصا” در روزهای بهبود بورس امکان پذیر نبود ؟
و این پرسش که اصولا” خرید سهام در چند روز قبل از مجمع با چه توجیهی و از کدام منابع مالی انجام می شود؟ آیا غیر از این است که با این اقدام به بخشی از اعتراضات سهامداران در مجمع پاسخ داده شود؟
با این اوصاف باید دید مدیران این شرکت 3.9 هزار میلیارد تومانی که همواره خواهان انتشار اخبار مثبت بوده و هستند اما طی یک سال اخیر حرفی از وضعیت منفی سهام و ضرر سهامداران نزدند ، چه توضیحی و توجیهی برای زیان سنگین بیش از 1.1 هزار میلیارد تومانی و جمع آوری سهام در چند روز مانده به مجمع دارند؟
سایپا دیزل هم بعداز سرمایه گذاری ملت کارت قرمز گرفت و بعد از ۱۷ سال حضور به دلیل عدم خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت و زیان ۱.۳ هزار میلیارد تومانی برای همیشه از بورس خط خورد.
براساس این گزارش، بعد از اخراج سال گذشته شرکت هایی مانند چینی ایران ، پارس پامچال ، سیمان کارون ، پلی اکریل و تولید مواداولیه الیاف مصنوعی و اخراج اخیر سرمایه گذاری ملت که اولین شرکت لغو پذیرش شده بورسی بوده و از اول تیر به بازار پایه فرابورس منتقل شد، شرکت سایپا دیزل هم به علت عدم خروج از زیاندهی و مشمولیت بیش از 3 سال ماده 141 قانون تجارت ، کارت قرمز گرفت و رسما” از بورس اخراج شد.
بررسی های بورس پرس می شود “خکاوه ” در کنار شرکت های گرانیت بهسرام، ایران خودرو دیزل و قند شیرین از بهمن سال گذشته در نوبت اخراج از بورس بود که به دلیل عدم ارایه برنامه های خروج از زیاندهی تا قبل از انتشار صورت های مالی اسفند 96 ، از بورس اخراج شد.
اما همین انحصار که باعث شده شرکت های خودروساز داخلی، بتوانند خودروهای خود را بدون دغدغه و استرس بالا بفروشند، تبعات دیگری هم داشته است و آن، عدم به روز بودن تولیدات و هزینه های بالای تولید است که ناشی از نبود فشار دولتی برای رفع این مشکلات و فقدان رقیب قدرتمند است.
البته بررسی صورت های مالی این شرکت ها نشان می دهد حمایت های فراوان نیز کارساز نبوده به گونه ای که جدیدترین صورت های مالی شرکت خودروسازی سایپا به عنوان یکی از 2 غول بزرگ خودروسازی کشور، حاکی از بدهی ها و زیان قابل توجه و فراوان آن دارد.
این صورت مالی جدید که در آخرین روزهای فروردین امسال به تایید هیئت مدیره این شرکت نیز رسیده، حکایت از آن دارد که نتیجه عملکرد شرکت اصلی سایپا در دوره ۶ ماهه منتهی به آخر شهریورماه سال 1396، منجر به زیان خالص به مبلغ 4 هزار و 089 میلیارد ریال و گروه سایپا نیز منجر به زیان خالص 4 هزار و 492 میلیارد ریال شده است.
همچنین زیان انباشته گروه (زیان قابل انتساب به صاحبان سهام اصلی شرکت سایپا) در پایان این دوره بالغ بر 46 هزار میلیارد ریال شده که بیش از سرمایه گروه است. بدهی های جاری شرکت اصلی سایپا نیز مبلغ 45 هزار میلیارد ریال بیش از دارای های جاری آن (حدود 1.4) برابر است.
بازرس قانونی شرکت سایپا در عین حال تاکید کرده است ضروری است در خصوص سودآوری عملیات شرکت اصلی و سایر شرکت های زیان ده گروه و ایاد شرایط مناسب جهت تسویه بدهی ها، تمهیدات لازم صورت بگیرد.
بخش دیگری از این گزارش مربوط به بدهی های ارزی شرکت سایپا است که مشخص شده، بدهی مذکور بابت تسهیلات مالی دریافتی از بانک های داخلی جمعا به مبلغ 80 میلیارد وون کره جنوبی (هر وون کره جنوبی حدودا 4 تومان) و 3.7 میلیون درهم برآورد شده است.