نگام ؛ حوادث _ شهرام جزایری، تاجر ایرانی و از محکومان یک پرونده فساد بزرگ مالی در ۱۳۸۱ هنگام خروج غیرقانونی از ایران بازداشت شد. او سپس خود را شهروند افغانستان معرفی کرد تا به این کشور فرستاده شود، اما مأموران نهایتاً به هویت او پی بردند.
حسن مقیمی
مأموران گمرک در ماکو حین بازرسی یک محموله «عدس» دریافتند که قاچاقچیان انسان در لوای این محموله سعی در انتقال چندین تن به ترکیه را داشتند و شهرام جزایری در میان آنها بوده است.
او پس از دستگیری هویت اصلی خود را معرفی نمیکند و میگوید شهروند افغانستان است. مقامهای قضایی او و ۸۰ شهروند افغانستان را به بازگشت به کشورشان محکوم میکنند. یک افسر مرزبان اما نهایتاً به هویت او پی میبرد.
جزایری به مأموران گفته که به دلیل بدهی مالیاتی ممنوع الخروج است و میخواسته به کانادا بگریزد.
جزایری ۱۱ مهر ۱۳۹۳ آزاد شد. او در دوران زندان نیز یک بار برای فرار از ایران تلاش کرد اما ناکام ماند. آن زمان مقامهای حکومت ایران در دوم اسفندماه ۱۳۸۵ اعلام کردند که شهرام جزایری موفق به فرار از زندان شده، اما پس از گذشت ۲۵ روز گفتند او را در روستایی در کشور عمان دستگیر کردهاند.
ویدئوی زیر نیز با شرح «فیلمی که شهرام جزایری چند ساعت قبل در ماکو از خود منتشر کرد» در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشته شده:
بر اساس اطلاعات به دست آمده مشخص شده است که شهرام جزایری در یک کانتینر حمل بار کشور ترکیه مخفی شده است که در هنگام عبور از زیر دستگاه ایکس ری مأموران گمرک متوجه وی شده اند.
این در حالی است که جزایری پس از دستگیری ابتدا خود را یکی از اتباع کشور افغانستان معرفی میکند و میگوید قصد رفتن به ترکیه را داشته است.
وی بعد از بازداشت به همراه ۸۰ نفر دیگر از اتباع افغانستانی از سوی بازپرس دادسرا به ترد از کشور و بازگشت به افغانستان محکوم میشود.
شهرام جزایری سپس به همراه سایر اتباع بیگانه به محل نگهداری اتباع فرستاده میشود اما شب هنگام زمانی که معاون هنگ مرزی در حال بازدید از بازداشت شدگان بوده است به وی شک میکند.
این مسئول هنگ مرزی به جزایری میگوید: شما قیافه ات آشناست و بعید است که افغانستانی باشی.
وی به مأموران میگوید من به علت بدهی مالیاتی ممنوع الخروج هستم و نمیتوانستم از کشور خارج شوم.
اطلاعات تکمیلی حکایت از آن دارد که یک مرد و زن به همراه جزایری بوده اند که به مأموران هنگ مرزی پیشنهاد اخذ رشوه یک میلیارد تومانی میدهند تا شهرام جزایری را آزاد کنند.
همچنین علیرضا رادفر معاون سیاسی اجتماعی استاندار آذربایجان غربی در جمع رسانه ها گفت: جزایری همراه با چند نفر افغانستانی قصد داشت با مخفی شدن در داخل یک کامیون به صورت قاچاقی از مرز ایران به سمت ترکیه خارج شود که توسط دستگاه «ایکس ری» شناسایی و دستگیر شد.
وی با اشاره به اینکه جزایری پس از دستگیری خودش را تبعه افغانستان معرفی کرده بود، اظهار داشت: وی به هویت خود اعتراف کرده و در حال بازپرسی است.
شهرام جزایری که 13 سال از عمر خود را در زندان سپری کرده است، بزرگترین و پر سر و صداترین پرونده دهه هشتاد را دارد و سال گذشته در گفت و گو با رسانه های ارتباط جمعی گفته بود که باید برای کار اقتصادی از ایران برود.
آذربایجان غربی در 2 دهه اخیر به دلیل وضعیت توپوگرافی خاص و قرار گرفتن در امتداد مرزهای ایران با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان با معضل قاچاق انسان و تلاش برخی از افراد برای خروج غیرمجاز روبرو بوده است.
امروزه گمرک بازرگان به تجهیزات مدرنی چون «ایکس ری» و مرزهای این استان به امکانات روز اعم از دوربین های الکترونیکی و اپتیکی مجهز شده و با ایجاد و ساخت برجک های کاربردی در گذرگاه ها از تردد غیرمجاز جلوگیری شده است.
با این حال لعیا باقری، وکیل آقای جزایری خبر تلاش او برای خروج غیرقانونی از مرز و پنهان شدن در کانتینر را تکذیب کرده و گفته است: “موکلم برای دیدار با یکی از دوستانش به مرز رفته بود اما چون بدهی مالیاتی داشت و به دلیل ممنوعالخروج بودن پاسپورت نداشت، توسط مأموران بازداشت شده است.”
به گفته خانم باقری، شهرام جزایری ۴۵۰ میلیون تومان بدهی مالیاتی دارد.
اما توکل حیدری میگوید که آقای جزایری در بازپرسی ادعا کرده که برای دیدار و سرکشی از یکی از اعضای خانوادهاش که در کانادا سکونت دارد، قصد خروج از کشور را داشته است.
آقای حیدری گفته است که هنگامی که هویت شهرام جزایری مشخص میشود، او قصد داشته با پرداخت رشوه به ماموران رهایی یابد.