نگام ، اجتماعی _ باتوجه به اینکه نسل قبل روزنامهنگارن ایران به دلایلی نتوانستند به فعالیت خود آنطور که باید ادامه دهند ولی اکنون نسل جدید روزنامهنگاران لای چرخ بحران اقتصادی کشور استخوان خرد میکنند و هرچه به جلو میرویم روزنامهها و تحریریههای بیشتری رو به تعطیلی میروند.
سیاوش پور علی
از ابتدای شکل گرفتن روزنامه نگاری حرفه ای در ایران تا کنون صنف روزنامه نگاران همیشه با مشکلاتی دست به گریبان بوده که تا امروز لاینحل باقی مانده است.
بعد از دهههای سخت برای روزنامهنگاران که به دلایل سیاسی بازداشت و یا اخراج میشدند حالا وضعیت نابسامان اقتصادی و عدم توجه دولت به این قشر باعث بیکاری چشمگیر روزنامه نگاران شده است که در بیخبری کامل تحریریهها یکی پس از دیگری تعدیل یا تعطیل می شوند.
در شرایطی که بسیاری از کارگران، کشاورزان، بازاریان، شاکیان موسسههای اعتباری متخلف و … در محیطی آرام دست به اعتراض میزنند، هفته گذشته تعدادی از روزنامهنگارنی که در موسسه همشهری مشغول به کار هستند، برای روشن شدن وضعیت شغلی خود در داخل ساختمان این نشریه دست به تجمع زدند تا از مدیرعامل خود بخواهند وضعیت آنها را مشخص کند ولی به گفته یکی از این روزنامهنگاران با سابقه، «مرتضی حاجی، مدیرعامل موسسه همشهری» مقابل آنها ایستاد و خبری از حمایت و روشن شدن وضعیت نبود. مشکلات صنفی روزنامهنگاران از دیرباز وجود داشته ولی تنها در سال گذشته سه روزنامه آسمان آبی، جامعه فردا و وقایع اتفاقیه به دلایلی تعطیل شدند تا با بیکار شدن 3 تحریریه بسیاری از روزنامه نگاران از آینده حرفه ای روزنامه نگاری و خبرنگاری مایوس و نا امید شوند و این شغل را هم تراز با لحاف دوزانی در نظر گرفتند که رفته رفته در حال منقرض شده هستند اما واقعیت این است که ما همچنان مینویسیم!
گویا هرچه به جلو حرکت میکنیم محیط کار رسانهای در ایران محدودتر و محدودتر میشود و حالا هم خطر تعدیل نیرو موسسه همشهری میتواند ضربه دیگری بر پیکر روزنامهنگاران ایران باشد که با توجه به روند تصمیمگیریها و بدهیهای موسسه همشهری بهنظر تعطیلی 10 مجله و یا به معنای دیگر بیکاری 10 تحریریه دور از انتظار نیست .
در حالی که روزنامه نگاران هر روز اخبار گوشه و کنار کشور را منتشر میکنند در بی خبری کامل و بی محلی مسئولان وزارت ارشاد و دولت، دایره مطبوعات ایران تنگ تر خواهد شد تا روزی که تنها چند خبرگزاری دولتی و نزدیک به نهادهای خاص و روزنامههایی که تنها برای دریافت سهمیه کاغد منتشر میشوند در دسترس خواهند بود.
مدتی است که در حوزه کارگری مشغول به کار هستم و به همین دلیل عمده تماسهایم با قشری است که یا بیکار شدهاند و یا از عدم امنیت شغلی گلایه میکنند. بعد از تجمع خبرنگاران همشهری برای پیگیری خبر با یکی از آنها که روزنامهنگار با سابقهای محسوب میشود، تماس گرفتم، باور کردنش سخت بود ولی جملاتی که از این همکار به گوش میرسید ،شباهت زیادی با کارگران بیکار شده و یا آنهایی که در حال بیکار شدن بودند، داشت و همین دلیلی شد تا شاید رسالت خود که همان دفاع از حقوق صنفی شهروندان است را انجام دهیم و امیدوار باشیم تا یک روز خوب بیاید و مشکلات صنفی ما نیز بر طرف شود تا هم از امنیت شغلی برخوردار باشیم، هم از بیمه خبرنگاری و سایر حقوق.
یکی از روزنامهنگارانی که نزدیک به 10 سال است در گروه مجلات روزنامه همشهری کار میکند با اشاره به وضعیت غیر قابل توصیف این روزهای همشهری به شهردارآنلاین گفت: «روند این روزهای همشهری نا امید کننده است و با توجه به اینکه هنوز تصمیمی برای تعطیلی مجلات گرفته نشده است برخی از سایتها خبر از اتمام کار دادهاند که این موضوع صحت ندارد زیرا چند مجله در روزهای اخیر روی پیشخوان دکهها آمد و این نشان میدهد که هنوز امیدی وجود دارد تا ما بیکار نشویم.»
وی ادامه داد: «در روزی که از مدیرعامل همشهری خواستیم تا برای توضیح وضعیت نزد ما بیاید با تاخیر چند ساعته داخل سالن شد ولی واکنش او دور از انتظار بود. به شخصه نمیتوانستم باور کنم که یک مدیرعامل موسسه فرهنگی با تعدای خبرنگار و روزنامهنگاری که مدعی تغییر در کشور هستند با ادبیاتی اینچنینی صحبت کند. او خطاب به ما گفت تنها سردبیران شما را به رسمیت میشناسم و آنها به عنوان پیمانکار باید با من صحبت کنند!»
این روزنامهنگار با انتقاد از نوع رفتار مدیرعامل همشهری اضافه کرد: «سیستم مجله و یا روزنامههای ما اکنون همانند شغل پیمانکاران در شهرداری شده است. هر کس تیمی دارد که با خودش این سو و آن سو میبرد ولی بسیاری از ما نزدیک به 15 سال است که در همشهری کار میکنیم اما الان با ما مانند کارگر روزمزد رفتار میشود. اینکه 3 ماه است حقوق و مزایا نگرفتهایم و لبها را دوختهایم اینکه از هیچ کمبودی حرف نمیزنیم بخاطر این است که میخواهیم بنویسیم و چیزی غیر این نیست ولی در مورد رفتار مدیرعامل متعجبیم.»
وی ادامه داد: «در جلسهای که با حاجی داشتیم او به ما پیشنهاد داد که خودمان برویم برای مجله بازاریابی کنیم .اگر بر عملکرد ما شک دارند تغیر رویه بدهند، ما نمیتوانیم به سمت رپورتاژ و خبرهای سفارشی حرکت کنیم این در شان یک خبرنگار نیست. »
روزنامه نگار مجلات همشهری در پایان گفت: «اکنون عدم وجود امنیت شغلی باعث برهم خوردن وضعیت روحی بسیاری شده است. در کل این مجلات بیش از 100 روزنامه نگار و عکاس و … دارد که اگر همینطور پیش برود، ما هم باید آواره این سایت و آن سایت شویم تا اینکه ببینیم وضعیت چه خواهد شد. در حال حاضر گویا نگهداری باشگاه و استخر مهمتر از روزنامه نگاران است، اگر میخواهند تعدیل نیرو داشته باشند چرا مدیرانی که حقوق بالایی دارند از موسسه خداحافظی نمیکنند!؟»