نگام، گفتگو – با داریوش معصومی، داریوش معصومی دکترای اقتصاد و استاد دانشگاه تهران جنوب که از بازداشت شدگان در سال ۸۹ به دلیل نوشتن نامه معروفشان به آقای احمدی نژاد می باشند از تهران همکلام شدیم تا کمی در مورد وضعیت بازار مسکن در تهران و مسکن مهر همکلام شویم، وی معتقد است بانک ها عمل اصلی گرانی مسکن هستند، دولت باید یک بار برای همیشه ریشه بنگاهداری بانک ها را بشکند.
– اقای معصوی چرا طرح مسکن مهر در ایران شکست خورد یا حداقل بگوییم موفقیت زیادی در برنداشت؟
واقعیت اینجاست که این طرح بسیار خوب و اصولی بود اما مشکل از طرح نبود مشکل از مجریان طرح بود. عدم آکاهی بخشی از فضای سازمانده هی شده رد ساخت این مسکن ها و عدم توجه به درخواست های هر منطقه از کشور، یکسان سازی این مسکن ها در تمام ایران از بزرگترین مشکلات ان بود. شاید بهرت باشد اینگونه عنوان کنم در ایران طرح ها و ایده ها بسیار عالی و کارآمد است اما مشکل مجریان طرح ها هستند. البته من معتقدم مسکن مهر برای عده زیادی از هموطنان ما هم بازی برد برد شد. شما نبادی این را هم در نظر نگیرید.
– چرا برد برد؟ شاید در دیگاه اولیه بود اما الان بیشتر این افراد راضی هم ناراضی هستند؟
ببینید من گفتم نوع انتخاب مناطق ساخت و ساز و همچنین همسان سازی در تمام ایران بدون توجه به نیاز های هر منطقه این مشکلات را هم بوجود اورده اما چرا برد برد به این خاطر که ان عده بیشماری که الان از امکانات انجا ناراضی هستند باید ببیند در گذشته چه دست اورید داشتند. این در اصل یک کمک بود به مردم مردم باید خودشان هم تلاش کنند برای پیرفت محله و منطقه خودشان من نمیگویم مشکلات نیست اما ایا بهتر از بی خانمانی هم نیست؟ قطعا است بعد شما قیمت این منازل و نوع پرداخت ان را هم در نطر داشته باشید با این نوع مبلغ همین الان در بهشت زهرا به شما قبر هم نمیدهند این پروژه ها با توجه یه اینکه مملکت ما روند صعودی در تورم قطعا همیشه دارد بسیار مفید است. الان شما به ناراضیان بگویید مسکن خودشان را با دو برابر قیمت پس بدهند ایا می کنند؟
– خوب ولی این نوع سازه در طول زمان به شمکل برمیخورد در ضمن اینکه نوع دریافتی از مردم به میزان سود پول انها در طی این سالیان تا تحویل رقم کمی نیست؟
بله نیست ولی بازهم میگوییم برای عده ای برد داشت برای عده هم باخت. حالا رچا عده باخت؟ بازنده های مسکن مهر بیشتر افراد ساکن تهران بودند که نوع ساخت و ساز منزلشان بهتر از مسکن مهر بود و وقتی در قامت قیاس با ان بر می آمدند معلوم بود که ناراضی باشند. مسکن مهر هزاران مشکل داست و دارد من هم میدانم اما بی انصافی است همه ان را نابودی بازار مسکن بدانیم.
– خوب شما فرمودید؛ عده ای معتقد بودند عامل گرانی مسکن در ایران همین مسکن مهر بود؟
علت گرانی مسکن در ایران صرفا مسکن مهر نبود و نیست اما یکی از دلایل ان مسکن مهر بود. دلایلی بیشمار و بزگتری هم داشت که مسکن مهر در برابر انها چیزی نیست. دلال بازی حتی در رده مسئولان تحریم ها، بخش بندی بی جهت مناطق در تهران و از همه مهمتر بنگاهداری بانک های ما
– میتوانید بررسی کنیم این دلایل اصلی را؟
عامل اصلی ان بنگاهداری بانک ها بخصوص بانک مسکن. شما نگاه کنید در کدام یک از بانک های سراسر دنیا در کشورهای در حال توسعه یا توسعه یافته ویا حتی جهان سوم. بانک های وام های کلان جهت خرید مسکن میدهند از نوع پرداخت و شرایط ان که بگذریم. با سودهای وحشتناکی که از مردم بازپس می گیرند بدون شک بزرگترین عامل گراین است. شما نگاه کنید الان 50 میلون وام می دهن به شما جهت خرید مسکن که باین رقم شما اتاق 12 متری هم به زور میتوانی بخری؛ حالا بگذریم فرض کنید خردید. پس از یک ماه شما بروید بانک و بگویید میخواهید گل وام را تسویه کنید از شما چیزی در حدود 58 میلیون میگیرند که در کمتر از یک ما می خواهید تسویه کنید! خوب این 8 میلیون از جیب چه کسی می رود؟ صاحب خانه وی مجبور است برای جبران این رقم یا خانه یکسال رهن و اجاره دهد تا این ضرر 8 میلیون جبران شود یا بار قم بالاتر از قبل خانه را به نفر بعدی بفروشد. اصلا شما در پایان 12 سال که اقساط خود را دادید میدانید به بانک چقدر باز پس دادید؟ حدود 95 میلیون، یعنی دو برابر اصل دریافتی شما. در بازار نوزول خورها هم اینگونه حساب نمیکنند. این دزدی از مدم است مردم هم چاره ای ندارند جز اینکه قیمت ها ببرند بالا.
– و دیگر؟
دیگر شمال و جنوب کردن مناطق که مقصر اصلی ان دولت و شهراری است شما نگاه کنید در تهران قیمت دو تا گوچه کنار هم متری حدود یکی دومیلیون فرق دارد آخر چرا؟ تاسب جنوب شهر ما نسب به شما شهر ما حدود متری 10 تا 15 میلیون فرق قیمت است برای چی یعنی در یک خانه 100 متری حدود 200 میلون فرق است یعنی هم اندازه فیمت خود یک خانه! اخه در کجای دنیا اینقدر تفاوت است؟ مقصر این هم شهرداری است چون نوع دیدگاه ان نسبت به مناطق باهم فرق دارد امکانات فرق دارد و…. مسئله مهم دیگر باز همان نوع ساخت و ساز است قیمت اهن ومسالح و…. که فرقی ندارد اما قیمت ساخت در شمال و جنوب فرق دارد این هم از ان نکات جالب مملکت ما است هیچ نوع مقابله گری هم نمی شود. تحریم های ما هم که به لطف بی کفایتی عده زیادی از مسئولان بر سر مردم خراب شد از دلایل بزرگ گرانی و بی ثباتی مسکت در ایران است.
– در پایان اگر حرف نا گفته ای است بفرمایید؟
حرف که بسیا است من ابتدا از شما نشکر دارم که گفتگوهیا شما بیشتر در مورد دغدغه های مردم است و این را باید بگوییم دیدگاه مسئولان ما در مبارزه با فساد چه اقتصادی چه اجتماعی در حد حرف نباید باشد. یکسالن سازی مسکن و نهادینه کردن قیمت باید از سمت دولت شکل بگیرد دلال بازی در مسکن مهر باید جمع شود مناطل مردم باید تحویل داده شود این کنید روند باعث تنش در بازار مسکن می شود و در پایان امیدوارم هر کسی بر مسند ریاست در هر ارگان و نهادی می نشیند ابتدا به فکر مردم باشد بعد به فکر جیبش
با تشکر از استاد داریوش معصومی، تحلیلگر اقتصادی