نگام ؛ بین الملل _روزنامه ینی شفق ترکیه با انتشار گزارشی درخصوص ناپدید شدن جمال خاشقچی اعلام کرد که نیروهای اطلاعاتی ترکیه یک سند صوتی 11 دقیقه ای درخصوص شکنجه و قتل خاشقچی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول دراختیار دارند.بر اساس این گزارش، این سند صوتی 11 دقیقه ای اثبات می کند که خاشقچی به محض ورود به کنسولگری عربستان در استانبول مورد حمله و ضرب و شتم قرار گرفته است.در همین راستا شبکه الجزیره به نقل از یک مقام امنیتی ترکی اعلام کرد که عوامل اطلاعاتی ترکیه در داخل کنسولگری این کشور طی 4 دقیقه ابتدایی ورود خاشقچی به کنسولگری مورد ضرب و شتم و همچنین ناسزاگویی قرار گرفته است.این منبع همچنین تاکید کرد که پس از ورود خاشقچی به اتاق سرکنسول عوامل اطلاعاتی عربستان وارد اتاق شده و وی را مورد ضرب و شتم قرار دادند و به دنبال این شکنجه ها فریادهای خاشقچی شنیده می شد و پس از دقایقی صدای وی قطع شد.شبکه الجزیره همچنین تاکید کرد گروه تحقیقات جنایی و مبارزه با تروریسم ترکیه به همراه معاون دادستان کل این کشور دوشنبه عصر وارد مقر کنسولگری شدند تا تحقیقات لازم را در این خصوص انجام دهند، عملیات فوق حدود 7 ساعت به طول انجامید و به رغم تلاش سعودی ها برای پنهان کاری اسناد و مستنداتی نیز در این عملیات کشف شد.
حسن مقیمی
در این ماجرا به غیر از آنکه سعودیها به دلیل سرسپردگی بیش از حد به دام آمریکا افتادند، آمریکایی‌ها هم یک باخت مهم اخلاقی داشتند. وقتی دونالد ترامپ در حین بحث پیرامون قتل یک شریک قدیمی در استانبول، از لزوم حفظ معاملات سنگین تسلیحاتی با سعودی سخن گفت، تصویری که در طول دهه‌های قرن 20، روشنفکران غرب‌زده در حوزه مسایل انسانی از آمریکا پدید آورده بودند و البته در این سال‌ها هم بارها مخدوش شده بود، شکست.
کشورهای عربی هم یک شکست اخلاقی خوردند چرا که هر کدام از آنها و سازمان‌هایی که از جمع آنان پدیده آمده است، تحرکی و حرفی برای گفتن نداشتند. اما باخت بزرگتر برای رسانه‌های ارتباط جمعی غربی بود که نزدیک به چهارسال از کنار جنایت بزرگ سعودی در یمن گذشتند و حالا قتل یک شهروند که از قضا در جنایات آمریکا و آل‌سعود هم شریک بود، آنان را واداشته که هر روز خبری و مطلبی پیرامون او بنویسند.
آیا اروپا علیه بن سلمان کودتا کرده است؟
پرونده خاشقجی در کیف رئیس سیـا
المعجب افزود: «براساس اطلاعات به‌دست آمده و نتایج تحقیقات‌مان، به بازجویی از مظنونان پرونده جمال خاشقجی ادامه می‌دهیم.» رویترز در گزارش ۲۵ اکتبر خود با ارائه این خبر افزود که جینا هاسپل، رئیس سازمان سیا هم که روز دوشنبه ۳۰ مهرماه به ترکیه سفر کرده بود، نوار صوتی ضبط‌شده از بازجویی و قتل جمال خاشقجی را گوش کرد. او روز پنج‌شنبه ۳ مهرماه گزارشی از آن را به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا ارائه داد. به نوشته رویترز، مایک پمپئو، وزیرخارجه نیز در این نشست حضور داشت. مدیر سیا گفته بود: «نوار ضبط شده مربوط به قتل خاشقجی را به ترامپ و کنگره می‌دهم تا درباره‌اش تصمیم بگیرند.» به نوشته رویترز، مقام‌های عربستانی ابتدا منکر قتل او در کنسولگری بودند اما با فشارهای بین‌المللی اعلام کردند که او «تصادفی» کشته شد و به‌تازگی هم دادستان کل عربستان اعلام کرد که این قتل با برنامه و نیت قبلی بوده است. روز پنج‌شنبه تلویزیون دولتی عربستان اعلام کرده بود که اطلاعاتی که عربستان از طرف ترک دریافت کرده، تایید می‌کند که قتل خاشقجی عمدی بوده است. همچنین رویترز اعلام کرد که پلیس ترکیه درحال انجام تحقیقات بر روی نمونه‌های آبی است که از چاهی در کنسولگری عربستان در استانبول گرفته است. مقامات سعودی پس از آنکه در ابتدا دسترسی به این چاه را برای مسوولان ترکیه رد کردند، روز چهارشنبه ۲ آبان ماه به آنان اجازه دادند که بازرسی‌های خود را از این چاه انجام دهند.
«بن هوبارد» و «دیوید کرک پاتریک»، گزارشگران نیویورک‌تایمز، هم در ۲۵ اکتبر نوشتند که پذیرش ادعای «قتل برنامه‌ریزی شده» از سوی دادستان کل عربستان فشار بر دولت ترامپ جهت مجازات عربستان را افزایش داده است؛ کشوری که نزدیک‌ترین متحد عرب آمریکا و پیش‌برنده استراتژی منطقه‌ای این کشور در خاورمیانه است. این گزارش می‌افزاید: تغییر دوباره در روایت عربستان از ماجرای قتل خاشقجی پس از سفر جینا هاسپل به ترکیه صورت گرفت. به نوشته «هوبارد- پاتریک»، تمام بیانیه‌های مقام‌های عربستانی همواره در پی این بوده‌اند که دامان بن‌سلمان را از این قتل مبرا سازند و او را بی‌اطلاع از ماجرا جلوه دهند. خود ولیعهد هم در کنفرانس اقتصادی «داووس صحرا» لحنی حق‌به‌جانب و پیروزمندانه به خود گرفت و از جذب ۵۰میلیارد دلار سرمایه خبر داد. بر اساس گزارش این روزنامه، بن‌سلمان حتی اولین نشست کمیته احیای ساختار ریاستی سازمان اطلاعات کل عربستان را روز پنج‌شنبه برگزار کرد. کمیته یادشده در نشست خود طرح اصلاح این دستگاه، ارزیابی وضعیت موجود، تعیین نقاط ضعف ساختار سازمانی ریاست اطلاعات کل، چارچوب‌های قانونی و مقررات مربوط به آن و نیز سیاست‌ها، اقدامات، نحوه حاکمیت و راهکارهای جذب و آماده‌سازی اعضای آن را بررسی کرد.
«هوبارد- پاتریک» می‌افزایند بسیاری از مقام‌های فعلی و قبلی غربی که دستی بر تحولات عربستان دارند، گفتند که باور به این دشوار است که این عملیات بدون اطلاع، رضایت و اجماع دربار آل‌سعود صورت گرفته باشد. آنها می‌گویند تغییر لحن و نوع روایت عربستان از قتل خاشقجی در زمانی صورت گرفت که صلاح، شهروند آمریکایی-عربستانی و فرزند روزنامه‌نگار مقتول که ممنوع‌الخروج از عربستان بود، به درخواست آمریکا اجازه خروج یافت و به آمریکا رفت. خروج او دو روز پس از آن بود که خانواده خاشقجی به دیدار پادشاه و ولیعهد برده شدند تا شاهد تسلیت دربار آل‌سعود باشند. این دیدار به‌گونه‌ای بود که رسانه‌های عربی به تحلیل آن پرداختند. به‌طور مثال، گفته شد که لباس صلاح چروکیده بود و این در تضاد با آداب تشریفات دربار است که لباس‌ها باید مرتب باشند. همچنین در عکسی که انتشار یافته بود تصویر محافظ بن‌سلمان را نشان می‌داد که دست خود را نزدیک به اسلحه آماده شلیک نگه داشته است. در چهره صلاح هم ترس به‌وضوح مشاهده می‌شد. یک روایت می‌گوید مقام‌های سعودی فرزند خاشقجی را در این پادشاهی نگه داشته بودند تا مانع از این شوند که بستگان و خانواده جمال خاشقجی با رسانه‌ها صحبت کنند. در واقع، او طعمه‌ای بود که دولت عربستان می‌کوشید خانواده خاشقجی را با وی مجبور به سکوت کند. براساس برخی گزارش‌ها، سه فرزند خاشقجی به همراه همسر سابقش مدتی پیش از طریق امارات به آمریکا گریختند و صلاح خاشقجی فرزند چهارم وی که در ریاض مانده، ممنوع‌الخروج بود که با وساطت آمریکایی‌ها اجازه خروج یافت.
به نوشته «هوبارد- پاتریک» اگرچه بسیاری از دولت‌ها در جهان و حتی نمایندگان کنگره آمریکا خواهان فشار کاخ سفید بر ریاض هستند اما برخی از متحدان و دوستان آمریکا مانند امارات و اسرائیل بر کاخ سفید فشار می‌آورند تا همچنان در کنار عربستان بایستد. این دو کشور مدعی‌اند که ولیعهد عربستان کمک بزرگی به اهداف گسترده کاخ سفید برای منطقه کرده از جمله تحریم ایران و توافق صلح میان اسرائیل و فلسطین.
سیاست بازی ناشیانه بن‌سلمان
«نیک پاتن والش»، تحلیلگر سی‌ان‌ان، در ۲۴ اکتبر نوشت دست دادن پادشاه و ولیعهد با صلاح هم اقدامی ناشیانه است که فقط از سیاست‌بازی ناشیانه برمی‌آید. اگرچه پیام این دیدار اعلام همبستگی با خانواده خاشقجی بود اما در جایی که صلاح ممنوع‌الخروج است، دیدار دوستانه با او چه پیامی می‌تواند داشته باشد؟ آیا می‌توان مدعی شد که او به زور به این دیدار آورده شده تا رسانه‌های سعودی به این حربه متوسل شوند و پادشاه و ولیعهد را تبرئه ساخته و مردمی جلوه‌شان بدهند؟ نمونه ناشیانه دیگر حضور یک دوربین تلویزیونی در نهایت «بی‌هنری» در پشت اوست تا این دیدار را امری عادی جلوه دهند. «ماتیو چانس»، گزارشگر دیگر سی‌ان‌ان هم در ۲۵ اکتبر با اشاره به اینکه متحدان غربی عربستان هر یک اقداماتی انجام داده یا در شرف انجام هستند که طیفی از توقف فروش تسلیحات، کاهش روابط دیپلماتیک و تجاری، لغو ویزا و عقب‌نشینی از تعاملات تجاری و غیره را شامل می‌شود اما مهمترین نکته این است که در میان کشورهای اروپایی چرا نامی از روسیه به میان نیامده است. او می‌نویسد چرا با وجود تمام انتقاداتی که از بن‌سلمان شده، نامی از کرملین و پوتین به میان نیامده است.
پوتین معتقد است که «باید منتظر نتایج تحقیقات باشیم.» ولادیمیر پوتین محتاطانه استدلال می‌کند که «چگونه می‌توانیم روابط خود را مخدوش سازیم وقتی نمی‌دانیم واقعیت امر چیست؟» کرملین، که به‌دلیل تحریم‌های غرب می‌کوشد بازارهای جدیدی برای خود دست و پا کند یا با کشورهایی ارتباط برقرار کند که تا حدودی از غرب بریده‌اند و از سوی دیگر می‌کوشد تا جای پایی در خاورمیانه برای خود باز کند، درصدد متشنج کردن روابط خود با کشوری ثروتمند و نفتی مانند عربستان نیست. کرملین معتقد است بیانیه‌ها و مواضع ریاض مبنی بر عدم مداخله خاندان سلطنت برای ما کافی است و اهمیت گسترش روابط را بر پایه اما و اگرها قرار نمی‌دهیم. مسکو مترصد فرصت است تا بتواند تسلیحات نظامی بیشتری به عربستان بفروشد و در اوپک نیز همکاری بیشتری با ریاض داشته باشد. بنابراین با یک بندبازی ماهرانه ساکنان کرملین می‌کوشند تا از پرتاب ترکش‌های قتل خاشقجی، روابط دو کشور را مصون دارند.
وزیر دادگستری ترکیه: انتظار داریم عربستان متهمان قتل خاشقچی را بازگرداند
عبدالحمید گل وزیر دادگستری ترکیه خواستار استرداد متهمان قتل خاشقچی به کشورش شد و گفت: انتظار داریم این درخواست از سوی مقامات ریاض اجرایی شود.
گل در مصاحبه با خبرنگاران ترک با اشاره به ادامه تحقیقات درباره پرونده قتل جمال خاشقچی توسط آل سعود در کنسولگری عربستان در استانبول گفت: آنکارا به این علت درخواست استرداد متهمان را داده که این واقعه منفور در خاک ترکیه صورت گرفته است.
وی با تاکید بر این که مقامات ترکیه مصمم به روشن شدن همه ابعاد این رویداد هستند، اظهار کرد: ترکیه صلاحیت رسیدگی به این پرونده را دارد و به همین علت افکار عمومی جهان انتظار دارد برای دادرسی عادلانه و شفاف، روند قضایی این پرونده در ترکیه طی شود.
به گزارش ایرنا، دادستانی کل ترکیه دیشب با تنظیم کیفرخواست و ارسال آن به وزارت دادگستری، خواستار استرداد ۱۸ متهم به قتل جمال خاشقچی از عربستان سعودی شد.
وزارت دادگستری ترکیه نیز با انتشار بیانیه‌ای مطبوعاتی، با اشاره به حضور متهمان در خارج از این کشور، این درخواست استرداد را برای صدور درخواست استرداد و پیگیری از طریق مجرا‌های دیپلماتیک به وزارت امور خارجه ترکیه ارسال کرد.
در این درخواست استرداد، افراد مشخصی که تعداد آنها ۱۸ نفر بوده و در جریان قتل خاشقچی نقش داشته اند، به اتهام ‘اقدام به قتل عمد، آزار و مثله کردن’ به دادگاه فرا خوانده شده اند.
جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود که در روز ۲ اکتبر (۱۰ مهر) برای طی مراحل ثبت ازدواج با خدیجه چنگیز نامزد ترکیه‌ای خود، به ساختمان کنسولگری عربستان مراجعه کرده بود، پس از ورود به کنسولگری ناپدید شده و از آن محل خارج نشد.
نامزد وی پس از اطمینان از خارج نشدن خاشقچی از ساختمان کنسولگری، پلیس و مقام‌های عالی ترکیه را در جریان رویداد قرار داد، ولی مقام‌های آل سعود به مدت ۱۸ روز منکر اطلاع از سرنوشت خاشقچی شدند.
حکومت آل سعود در پی فشار بین المللی با صدور بیانیه‌ای به قتل او در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول اعتراف کرده و مدعی کشته شدن خاشقچی در پی یک مشاجره شد.
مقام‌های دولت ریاض مدعی بازداشت ۱۸ نفر در ارتباط با این پرونده شده اند.
به رغم گذشت ۲۶ روز از قتل، هنوز ابعادی از این پرونده مبهم مانده و تاکنون از جسد خاشقچی روزنامه نگار به قتل رسیده توسط عوامل آل سعود خبری در دست نیست و آمران و عاملان اصلی این جنایت نیز معرفی نشده اند.
همه مدارک و شواهد نشان می‌دهد که ۱۵ نفر از نزدیکان محمد بن سلمان ولیعهد عربستان که از طرف او به استانبول اعزام شده بودند، عامل قتل خاشقچی هستند و ادعای آل سعود درباره این روزنامه نگار کذب است.
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز دیروز خواستار طی تمامی روند قضایی و محاکمه متهمان پرونده قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود در ترکیه شد.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه نیز سه روز پیش به پادشاه عربستان پیشنهاد کرد که با توجه به وقوع حادثه قتل خاشقچی در استانبول، ۱۸ نفری را که در عربستان در رابطه با حادثه قتل خاشقچی دستگیر شده اند، در استانبول محاکمه شوند.
عادل الجبیر: افراد مظنون به قتل خاشقجی در عربستان محاکمه می‌شوند
وزیر خارجه عربستان در سخنانی که بیش از پیش پرده از روابط خاندان آل سعود با اسرائیل بر می دارد گفت که روند سازش باید کلید رابطه با این رژیم باشد.
عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در سخنان خود در نشست امنیتی منامه گفت: روند صلح باید کلید روابط با اسرائیل باشد.
وی در ادامه تاکید کرد: عربستان روابط استراتژیک با آمریکا دارد و این مسأله هرگز تغییر نخواهد کرد.
الجبیر همچنین مدعی شد: ما با ۲ دیدگاه در خاورمیانه رو به رو هستیم نخست دیدگاه روشنگرانه عربستان و دیگری دیدگاه تاریک ایران! خاورمیانه هنوز تاوان انقلاب ایران را می دهد.
وی در خصوص ترور جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی به دست عوامل رژیم عربستان در استانبول گفت: واقعیتها در خصوص این مسأله در جریان تحقیقات مشخص خواهد شد.
الجبیر مدعی شد: سیاست خارجه دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا عقلانی و واقعیتگرا است و ما در منطقه از این مسأله حمایت می کنیم. ما در دوره حکومت باراک اوباما شرایط سختی داشتیم. رابطه ما با آمریکا بسیار بسیار مستحکم است.
الجبیر همچنین در کنفرانس خبری مشترک خود با همتای بحرینی اش گفت: افرادی که در خصوص پرونده قتل جمال خاشقجی در بازداشت بسر می برند در عربستان محاکمه خواهند شد. عربستان و ترکیه به همکاری با یکدیگر در این خصوص ادامه می دهند. برخی افراد از دایره اختیارات خود در خصوص پرونده خاشقجی عدول کردند.
الجبیر برای نخستین بار از مذاکرات عربستان با قطر پرده برداشته و گفت: همکاری امنیتی با قطر ادامه دارد و ائتلاف استراتژیک خاورمیانه هرگز تحت تأثیر اختلافات دیپلماتیک قرار نخواهد گرفت. برخی مسئولان قطری در گفتگوهای مربوط به ائتلاف خاورمیانه شرکت داشتند و این گفتگوها ادامه دارد. ما شدیدا این ائتلاف را تأیید کرده و نشست هایی با اعضای شورای همکاری خلیج فارس در عربستان برگزار کردیم.
راننده جوخه ترور: قاتلان خاشقچی مست و خوشحال بودند
راننده ترکیه‌ای تیم ترور خاشقچی می‌گوید برخی از اعضای تیم ترور خاشقچی در مسیر برگشت به فرودگاه استانبول و پس از قتل خاشقچی، «مست و خوشحال» بوده‌اند.
بر اساس گفته‌های راننده ترکیه‌ای جوخه ترور جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد ولیعهد سعودی، برخی از اعضای تیم ترور خاشقچی در مسیر برگشت به فرودگاه استانبول و پس از قتل خاشقچی، «مست و خوشحال» بوده‌اند.
به نوشته روزنامه حریت، راننده مزبور در مصاحبه با یک شبکه خصوصی گفته است که دو ساعت قبل و بعد از قتل خاشقچی توسط تیم ترور این روزنامه‌نگار عربستانی به خدمت گرفته شده بود. او مسئولیت حمل و نقل جوخه ترور بین فرودگاه و هتل را برعهده داشته است.
وی می‌گوید که ساعت 3:20 بامداد، 9 نفر در فرودگاه آتاتورک استانبول از هواپیما پیاده شده و سه خودرو کرایه می‌کنند. در میان سه نفری که سوار خودروی او شده بودند، «ماهر عبدالعزیز مطرب» محافظ شخصی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان حضور داشته است. آنها از او می‌خواهند که به هتل منتقلشان کند، سپس ساعت 8 صبح درب هتل باشد و آنها را به کنسولگری ببرد.
این راننده ترکیه‌ای می‌گوید ساعت 8 صبح به هتل برگشته و سعودیها ازجمله مطرب را به کنسولگری برده است. در کنسولگری، موانع امنیتی برای ورود خودروی حامل مطرب برداشته شده است. سه ساعت بعد، سه خودروی مربوط به کنسولگری از آن خارج می‌شوند به علاوه یک ون سیاه که شیشه‌های آن دودی بوده است.
وی می‌افزاید که خدیجه چنگیز، نامزد ترکیه‌ای خاشقچی را دیده که برای مدتی طولانی بیرون ساختمان منتظر نامزدش بوده است. در آن زمان، ماموران کنسولگری اجازه ورود هیچ‌کس را به این ساختمان نمی‌دادند و می‌گفتند که یک بازرسی در کنسولگری در جریان است. یکی از اعضای کنسولگری با این راننده تماس می‌گیرد و از او می‌خواهد به سمت هتل حرکت کند، جایی که سه نفر دیگر در انتظار او هستند تا به فرودگاه بروند. مطرب این‌بار در بین مسافران این راننده نیست.
این راننده ترکیه‌ای می‌گوید: «آنها از من خواستند تا به جایی برای خوردن غذا ببرمشان. آنها را به رستوران دونر بردم. خیلی خوشحال بودند. داخل خودرو، مشروب می‌خوردند و سیگار دود می‌کردند.»
عربستان سعودی تنها پس از هفته‌ها پرده‌پوشی، پذیرفت که قتل خاشقچی در کنسولگری سعودی در استانبول رخ داده است.
ترکیه خواستار استرداد 18 مظنون به دست داشتن در قتل جمال خاشقچی شده است.
یکی دیگر از دلایل قتل روزنامه نگار سعودی فاش شد/ خاشقجی قبلا هم تهدید به مرگ شده بود
روزنامه «ینی شفق» ترکیه نوشت: شبکه گلوبال نیوز کانادا چند ماه پیش با جمال خاشقجی مصاحبه ای انجام داده بود و وی در این مصاحبه درباره تهدید به مرگ خود سخن گفته بود.
این روزنامه همچنین نوشت: خاشقجی در این مصاحبه گفته بود به دلیل تهدیدهایی که با آن روبروست، مجبور به سکوت شده است.
براساس گزارش این روزنامه، شبکه گلوبال نیوز کانادا در پی بحران ایجاد شده میان عربستان و کانادا در مورد پرونده آزادی ها و حقوق بشر در عربستان با این روزنامه نگار سعودی گفتگو کرده بود.
وی در این مصاحبه گفته بود: با وجود اینکه من در واشنگتن زندگی می کنم، گاهی سکوت می کنم زیرا تهدیدهای زیادی وجود دارد.
خاشقجی اظهارات کانادا درباره نقض حقوق بشر در خاورمیانه را که برنامه های کشورهای غربی قلمداد کرده بود، خوب توصیف کرد و گفت: دلیلی برای درگیری میان عربستان و کانادا وجود ندارد و می توان این بحران را از طریق کانال های دیپلماتیک مدیریت کرد.
وی در این مصاحبه با اشاره به اینکه کشورهای عربی به انتقادهای کانادا درباره حقوق بشر نیاز دارند، افزود: جهان عرب ۵ درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهد اما ۵۰ درصد از پناهجویان از این کشورها می آیند.
