- حسین باستانی / منبع: کانال تلگرامی سحام نیوز
حسن روحانی امروز ۲۹ آبان، در واکنش به اعتراضات خیابانی اخیر گفت که مردم فریب “تلاش سرویسهای بیگانه و تروریستی” را نمیخورند. به گفته او اگرچه “آشوبگران” کم تعداد بودند اما “سازمانیافته، برنامهریزی شده و مسلح بودند که کاملا بر اساس برنامه طراحی شده از سوی ارتجاع منطقه، صهیونیستها و آمریکاییها اقدام کردند”.
او در ۲۶ آبان، حتی “ایجاد کنندگان راهبندان” را در کنار استفادهکنندگان از “سلاح سرد و قمه” مستوجب برخورد قوه قضاییه دانسته و هشدار داده بود که در صورت ایجاد راهبندان “خوشبختانه آنقدر سیستم مانیتور و دوربین داریم که خودرو، پلاک آن و راننده مشخص می شود”.
بیان این اظهارات در شرایطی صورت میگیرد که تعداد کشتهشدگان اعتراضات خیابانی اخیر (به گزارش عفو بین الملل) سه رقمی و تعداد دستگیرشدگان چهار رقمی شده؛ و سرنوشت بازداشتیها در دست ماموران امنیتی است. مامورانی از “جنس” همان کسانی که، چنانچه وزیر اطلاعات در شهریورماه اذعان کرد، حتی مشکلی با مجبور کردن “۵۳ نفر” به اعتراف به “ترور دانشمندان هستهای” نداشتهاند. پس از معلوم شدن بلایی که بر سر زندانیان خود آوردهاند هم، حتی یکی از آنها به دادگاه نرفته.
فراموش نشده که از میان حدود ۳۰ کشته شده اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶، حداقل ۵ نفر چند روز پس از ورود به بازداشتگاهها کشته شدند. قوه قضاییه، البته در توجیه علت مرگ آنها عوامل متنوعی -از خودکشی گرفته تا سکته- را ذکر کرد. ولی بعید است حتی خود مسئولان امنیتی هم چنین ادعاهایی را باور کرده باشند.
در چینن شرایطی، تکرار اتهامات توجیهکننده شکنجه و اعترافگیری از بازداشت شدگان، با توصیف آنها به عنوان مرتبطان “سرویسهای بیگانه و تروریستی”، درعمل به معنی همراهی با اتفاقاتی خواهد بود که در بازداشتگاهها بر سر دستگیرشدگان میآید.
حسن روحانی ده سال پیش، سخنران مراسم حکومتی ۲۳ تیر در واکنش به اعتراضات تیر ماه ۱۳۷۸ بود و با توصیف معترضان به عنوان “اوباش” وعده برخورد “قاطع” حکومت با آنها را داد -برخوردی که بعدها صورت گرفت و زندگی دهها دانشجوی معترض را ویران کرد. آقای روحانی از قضا درست ۱۹ سال پیش از آن، در ۲۳ تیرماه ۱۳۵۹ هم در نطقی خواستار “دار زدن” ارتشیان متهم به دست داشتن در کودتای نوژه در مراسم نماز جمعه شده بود.
با وجود این، او در زمان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری، به حمایت سرسختانه از حقوق شهروندی پرداخت و با اشاره به دست داشتن ابراهیم رئیسی در اعدام های دهه ۱۳۶۰، از کسانی انتقاد کرد که “در طول ۳۸ سال فقط اعدام و زندان بلد بودند”. اظهاراتی از این قبیل، در میان بسیاری از رایدهندگان این تصور را ایجاد کرد که تجدیدنظری در دیدگاههای دهههای ۶۰ و ۷۰ آقای روحانی ایجاد شده است.
با توجه موضعگیریهای اخیر اما به نظر میرسد که حتی اگر رئیس جمهور، در مقاطعی در مورد تغییر دادن مسیر گذشته خود مردد شده باشد، این تردید به تدریج منتفی شده.
به بیان سادهتر، شاید اغراقآمیز نباشد اگر با استفاده از ادبیات حوزه انفورماتیک، گفته شود حسن روحانیِ آبان ۹۸، به “تنظیمات اولیه” خود -در دهه های ۶۰ و ۷۰- برگشته است.