پایگاه خبری / تحلیلی نگام – ۱۴ سال پيش در هشتم شهریور ماه محمود بهزاد در رشت درگذشت. او میگفت: «لذتی بالاتر از دیدن چهره شاد شاگردان پس از ادراک مطالب علمی وجود ندارد.»
محمود بهزاد در سال ۱۲۹۲ در رشت زاده شد. پدرش زرگر بود و “زينتآلات را به مدلهای فرنگی” میساخت و فرزندش را به بهترين دبستان شهر فرستاد: «سوم ابتدایی مردود شدم و فكر میكنم یكی از عوامل آن تنبیه بدنی بود كه بسیار رواج داشت و وحشیانه انجام میگرفت.»
او از نخستينهای رشت بود كه ديپلم گرفت و برای ادامه تحصيل علوم طبيعی و تربيتی به تهران رفت. در 23 سالگی پس از خدمت نظام دبير شد و ۲۹ ساله بود كه كارش را در زادگاهش ادامه داد و نخستين كتاب آموزشیاش را نوشت: «در رشت فرصت مطالعه داشتم و به فكر افتادم كتابی درباره گفتههای داروین بنویسم و ذهن مردم را روشن كنم. يک سال تمام از روی منابع مختلف كه عموما به زبان فرانسوی بودند، كتاب كوچكی به نام “داروین چه میگوید؟” نگاشتم.»
۳۳ ساله بود كه همزمان با شغل دبيری و معاونت دبيرستان البرز در دانشگاه تهران داروسازی خواند و سه سال پس از آن درجه دكتری گرفت.
محمود بهزاد از آن پس به تأليف و ترجمه ۹۸ كتاب درسی برای دبيرستانها و بعدها دانشگاهها پرداخت كه دو سوم آنها را به تنهايی انجام داد: «اگر به فكر تألیف كتابهای درسی افتادم به این علت بود كه وجود نداشتند، زیرا برنامه تحصیلات عوض شده بود و الگوی آن با آنچه در كتابهای موجود دیده میشد، تفاوت مهم داشت. من توجه شاگردانم را از كتاب به طبیعت جلب كردم و همواره سعی میكردم شاگردان مفاهیم كلی و درست از مطالب درسی كسب كنند نه آنكه به حفظ آنها بپردازند.»
او به زبانهای فرانسه، انگليسی و آلمانی آشنايی كامل داشت و در 49 سالگی سرپرست سازمان كتابهای درسی شد و در عرض دو سال نگارش همه كتابهای آموزشی از دبستان تا پايان دبيرستان را سازماندهی كرد؛ كتابهای “علوم” و زيستشناسی و جانورشناسی را خودش نوشت و همه را با رسمالخط يكسان به چاپ رساند.
۵۶ ساله بود كه با ترجمه كتاب “روانشناسی فيزيولوژيک” به تدريس در دانشگاه تهران فراخوانده شد و از آن پس استاد زيستشناسی شد و تا وقوع انقلاب ۵۷ در اين سمت و در مقام سرويراستار دانشكده ادبيات دانشگاه تهران كار كرد.
محمود بهزاد تا چندی پيش از مرگ به آموزش و نگارش ادامه میداد و سردیس اش در سبزهميدان رشت نصب شده است. پدر زیست شناسی ایران نوین در ۹۴ سالگی در زادگاهش درگذشت.