✍️عیسی پیلهور
فرض کنیم که یک واکسنی که جدیدا ساخته شده، هنوز مراحل کافی را طی نکرده و فرض کنیم که این واکسن فقط برای حدود ۵۰درصد افراد ایمنی ایجاد میکند و برای حدود ۴۰درصد افراد تقریبا بیاثر است و برای حدود ۱۰درصد افراد هم عوارض وخیمی ایجاد میکند.
آیا یک حکومت میتواند واکسن عجلهای و غیرایمن فوق را بعنوان یک واکسن موفق و ایمن جلوه دهد؟
متاسفانه میتواند. یک واکسن عجلهای، در کوتاهمدت میتواند موفق و موثر جلوه داده شود، بدین طریق:
اولا، در تزریق عمومی، واکسن عمدتا به دستههایی از افرادی تزریق شود که از قبل تقریبا معلوم شده که موفق خواهد بود.
ثانیا، دستههایی از افراد که از قبل تقریبا معلوم شده که واکسن بر آنها عوارض شدید دارد، از تزریق عمومی کنار گذاشته شوند. برای اینکار میشود از بهانههای مختلف و روشهای مختلف استفاده کرد.
ثالثا، مطبوعات و تشکلهای حرفهای از گزارش کردن عوارض واکسن عجلهای منع شوند و تشکلهای مدنی هم از اعتراض منع شوند.
بدینترتیب، کار رنگ کردن کلاغ تمام است: تعداد موارد موفق بهصورت مصنوعی بالاست، افرادی که بر آنها بیتاثیر بوده تا وقتی که مبتلا نشوند، انگیزه اعتراض ندارند و وقتی مبتلا شوند، میتوان اطلاعات و آمار را دستکاری کرد. افراد آسیبپذیر در مقابل خود واکسن هم که عمدتا دور نگه داشته شدهاند.
اگر حکومتی غیرآزاد و غیردموکراتیک باشد (مثل روسیه ، چین و متحدینشان) ، تبلیغات وسیعی در مورد “موفقیت بزرگ” راه میاندازد و کشورهای آزاد و توسعهیافته را تحقیر میکند.
البته بعد از چند ماه، اثرات جانبی واکسن عجلهای کماثر و غیرایمن، معلوم میشود و شواهد کافی در افکار عمومی جمع میشود که واکسن عجلهای برخلاف واقعیات بصورت مصنوعی “موفق جلوه داده شده” ولی همین چند ماه برای حکومتهای بیمسئولیت کافی است تا “ادای موفقیت” دربیاوردند و “موفقیت بزرگ” را تبلیغ کنند.
بعلاوه چند ماه به موازات تبلیغات وسیع مذکور، توانند روی نسخههای بهتر واکسن هم کار کنند. اگر به واکسن بهتری رسیدند که تبلیغات “ارتقای بزرگ واکسن” به تبلیغات قبلی اضافه میشود و اگر موفق نشدند، افراد و اقشار آسیبپذیر را عملا ارجاع میدهند به واکسن موثرتر و ایمنتر تولیدشده در کشوری آزاد و توسعهیافته.
تبعات چنین سناریویی بالقوه خیلی بالاست: اولا، در حکومت غیرآزاد و غیردموکراتیک، تبلیغات مهمتر از کارآمدی محسوب میشود؛ لذا معلوم نیست که واکسن بهتری ساخته شود.
ثانیا، جامعه در مورد ایمنی گمراه میشود و حجم عظیمی از افراد آسیبپذیر در معرض موج ابتلای خطرناک قرار میگیرند.