نگام، گفتگو – با شاهین دادخواه، تحلیلگر مسائل امنیت بین الملل گفتگویی در مورد همه پرسی کردستان انجام دادیم که در ادامه این گفتگوی جذاب را در سایت نگام دنبال کنید؛
هر ملتی این حق را دارد که سرنوشت خودشان را خودشان تایین کنند. ولی بحثی که مطرح می شود خواستن در نظام بین الملل یک چیز است و شناسایی این موضوع توسط نظام بین الملل یک چیز دیگه است. یعنی در دیپلماسی حق داشتن مهم نیست، به حق رسیدن مهم است.
مسئله ای که فعلا اقای بارزانی مطرح کرده است به نظر من وقتش نیست البته ایشان اهدافی پیچیده ای را دنبال میکند و کمتر کسی می تواند تحلیل کند که در ایشان به دنبال چی است.
ببنید بالاخره در این سه کشور عراق و ایران و ترکیه اقوام کرد زندگی می کنند که به دلیل مسائل امنیت بین الملل ممکن است برای آنها مشکلاتی را بهمراه داشته باشد و این یکی از دغدقه های این سه کشور است. اما اقای بارزانی از اول جنگ حلیج فارس کردهای عراق توانسند نهایت استفاده را از جنگ خلیج فار ببرند. اگر جنگی در خلیج فارس شروع نمی شد، شاید یک منطقه اقلیمی در عراق به نام کردستان به وجود نمی امد. کردها توانسسند نهایت استفاده رو از این شرایط داشته باشند ولی اقای بارزانی اهداف خواستی رو در این همه پرسی دنبال میکند یکی از اهدافی که بارزانی دنبال میکند پای خودش به عنوان رئیس اقلیم کردستان است و با توجه به اینکه مجلس عراق هم به مدت دوسال مسئولیت ایشان را تمدید کرده است ایشان سعی دارد بعد از این با یان حرکت ماندگار شود در سیاسیت کردستان و با توجه به چاش هایی که با اصلاح طلبان کرد مثل حزب گوران یا بخضی از اتحادیه میهنی کردستان عراق میخواد این چالش ها را با این سیاسیت خودش کنار بزاره و یک مسئله این است که بعد از کنار رفتن داعش در عراق، دولت عراق ان اشتباهات گذشته خودش را تکرار نخواهد کرد و برای مدیریت این منطقه مهم یک سیاست جدیدو عقلانی را به کار خواهد بست.
آقای بارزانی با این سیاست فرار رو به جلو، یک سری امتیازاتی را که می تواند کرکوک و بخشی از موصول باشد را از دولت مرکزی بگیرد. صددرصد این همه پرسی برگزار خواهد شد و بیشتر هم رای مثبت بالای شصت تا هفتاد درصد به بیرون خواهد امد و بیشتر نگاه اقای بارزانی رو مسئله داخلی کردستان و نفت کرکوک و بخشی از موصول از دولت مرکزی خواهد بود.
حمایت اصلی اسرائیل سه دلیل دارد یکی سیاسی، اقتصادی و دیگری امنیتی است بحث سیاسی به این دلیل است که هر چقدر اسرائیل را در منطقه بیشتر بشناسند با توجه به اینکه نزدیک به صدهزار نفر کرد یهودی ساکن اسرائیل را داریم و فشار و لابی هایی که انها انجام می دهند اسرائیل از انزوای سیاسیی از منطقه بیرون می آید. دومین هدف انها بحث امنیتی است که هر جقدر عراق کوچک تر شود برای اسرائیل بهتر است زیرا عراق برای اسرائیل نوعی تهدید محسوب می شود و هدف سوم که اقتصادی است با توجه به حضور بی شمار کرهای یهودی می توانند در آنجا حرکت های اقتصادی انجام دهند و برای اسرائیل انجا میتواند همان نقشی را داشتهب شد که ایران در لبنان دارد این دلایلی مهمی است که اسرائیل خواستار جدایی کردستان باشد.
هزینه همه پرسی کردستان منتهی به بازیگران داخلی نیست تبعات ان در کردستان ایران و ترکیه دیده خواهد شد و می تواند برای امنیت ملی این کشورها دغدغه هایی را ایجاد کند و هم سیاست ایران و هم ترکیه حفظ تمامیت عرضی در منطقه است. و حفظ این تمتمیت عرضی منافع و امنست ایران و ترکیه را تامین می کند. و این جدایی امنیت انها را در مواقعی ممکن است با چالش مواجه کند.
در نظام بین الملل این همه پرسی را عیر ممکن است به رسمیت بشناسند بخصوص در اسیای میانه در قفقاز بعضی از اوستی های شمالی و جنوبی را انداخنتدکه دید مورد موافت نظام بین الملل قرار نگرفت و یا در قبرس شمالی همچنین چیزی رخ داد و لی تایید نشد. بیشتر اقای بارزانی اهداف سیاسی را دنبال میکند تا اینکه به فکر حق و حقوق مردم اقلیم کردستان باشد دیدگاه های اقای بارزانی بشتر شخصی است زیرا حزب اتحادیه میهن کردستان هم که در این زمالن موافق این همه پرسی نیست انها بر این اعتقاد هستند با توچه با مشکلاتی که در عراق وچود دارد این همه پرسی ممکن است برای مردم کردستان مشکلاتی را به وجود بیاورد ولی اقای بارزانی از این همه پرسی می خواهد به عنوان یک کارت برنده اسفاده کند هم برای مذاکره برای نظام بین الملل هم امریکا و هم کشورهای منطقه و دولت مرکزی
دولت مرکزی عراق بعد از خروج کامل داعش ممکن است به قدرت بالایی برسدو برای کردها ممکن است محدودیت هایی را داشته باشند ولی اقای بارزانی با این تاکتیکش یک سیاست فرار رو به جلو را بازی میکند تا بعد از حل مشکل داعش در عراق برگ برنده ای برای دولت مرکزی داشته باشد.
باتشکر فراوان از شاهین دادخواه، تحلیلگر مسائل امنیت بین املل