✍️حبیب رمضانخانی
صداو سیما با تلاش عجیب و مضاعفی، گزارشگران خود را در سطح جامعه به خط کرده و در برنامه های خبری خود، در پی آمادگی افکار عمومی و البته گاهی توجیه آزادسازی قیمت آرد و به قول خودشان بهینه سازی یارانه هاست! در یکی از موارد، هدف از حذف ارز ترجیحی، در بحث آزادسازی قیمت آرد را بالا بودن ضایعات و کیفیت بد پخت نان دانسته و افزایش قیمت را راهکاری برای افزایش کیفیت می دانند!
در پاسخ به این توجیه بایستی تاکید کرد، اگر هدف واقعی، افزایش کیفیت نان و کاهش ضایعات است، برعکس تصمیم گرفته شده، بایستی نان سنتی به قیمت آزاد و نان صنعتی که بسته بندی و دستگاهی تولید و ضایعات اندکی دارد، یارانه ای می شد. از طرفی مسأله دیگر این است که با افزایش قیمت نان، دقیقا چگونه کیفیت پخت نان بهتر خواهد شد؟ آیا شاطرها دوره فشرده آموزشی طی کرده یا تنور سنگکی ها دانش بنیان خواهد شد!
از همان ابتدا که بحث آب و برق رایگان و بعدها سهم نفت بر سر سفره مطرح و یارانه های پیدا و پنهان فراوانی به کالاها و خدمات در جامعه اختصاص یافت، مصرف بی رویه و بدون ملاحظه، مخصوصا در بحث انرژی و آب تبدیل به یک روند و عادت غلطی گشته که هزینه های زیادی را بر بودجه عمومی و دولت ها تحمیل می کند.
بی شک ساختار یارانه ها، نیازمند یک برنامه ریزی منسجم و اصلاح جدی است که طی آن با آماده سازی بسترها، یارانه به افراد نیازمند و نیازهای ضروری مثل بخش آموزش، بهداشت و… تعلق بگیرد، تا با واقعی شدن قیمت ها، هم مصرف بهینه شود و هم یارانه ها در مسیر درست و واقعی آن هزینه و مصرف شود.
منتها، اگر امروز نگرانی شدید و دغدغه زیادی در باب اجرای آن هست، به دلیل نبود بسترها و برنامه درست برای اجرا و ضعف و ناکارآمدی عوامل اقتصادی دولت است. یادمان هست که دوره احمدی نژاد، چگونه اجرای غلط آن در تعلق مبلغ یارانه به همه اقشار جامعه رویه ای نادرست را پایه گذاری کرد که در کنار ایجاد توقع از داشتن سهم و حق همگانی از آن، هرگز تا به امروز به دلیل نبود جامعه آماری و اطلاعات دقیق از سطح معیشت و درآمد مردم، اصلاح نشد.
از طرفی بعد از گذشت بیش از یک دهه نه تنها مبلغ یارانه تعلق گرفته ثابت مانده، بلکه مجدد با افزایش تورم، همان روال قبلی و درصد بالای یارانه تعلق گرفته در کالاها و خدمات حفظ و به حالت اول برگشته است.
در پایان، توجه به یک نکته؛ هفته پیش بود که در پاسخ به منتقدان صداوسیما، کیهان، این سازمان را بی طرف و عاری از جناح بندی دانست. در این بین اما می توان رویکرد صداوسیما در پی اصلاح یارانه بنزین و افزایش قیمت آن در دولت روحانی و شیوه دفاع و توجیه همه جانبه از اقدامات دولت رئیسی در بحث اصلاح یارانه آرد و نان را دید و به قضاوت و ارزیابی نشست که این ادعا تا چه اندازه ای درست است و این سازمان تحت زعامت و نفوذ چه گروه و جناحی است!