سارا آکالین
خرید هواپیماهای سوخو روسی توسط ایران نقدهای بسیاری را در پی داشته به گونه ای که نمایندگان مجلس کشور به صراحت به مخالفت با این موضوع پرداخته و به سقوط هواپیماهای روسی توپولوف در ایران اشاره کردند که جان بسیاری از شهروندان را گرفت.
در بارزترین مصداق، هواپیمای توپولف 154 در 24 تیرماه سال 88 در حوالی روستای فارسیان قزوین سقوط کرد و هر 168 نفر مسافر و گروه پروازی این سانحه جان باختند.
معاون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی وقت ایران با اذعان به اینکه پس از سانحه توپولف در قزوین سازمان هواپیمایی کشور به عنوان مسئول پیگیر این موضوع شد پاسخ قانع کننده ای از طرف روس دریافت نکرد، گفت همین امر بود که به الزام زمینگیری توپولفهای 154 انجامید. البته روسها به طور تلویحی با بیان اینکه زمان تستهای خود را کاهش دهید، خود ایراد موتور هواپیمای توپولف را تائید کرده اند.
این حادثه از ذهن منتقدان دور نماند و مخالفت ها تا جایی بالا گرفت که محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس ایران صراحتا گفت “ایرلاین های کشور در گذشته اقدام به مذاکره با شرکت های روسی و خرید هواپیمای توپولف کردند و در آن زمان هزینه بسیاری برای خرید این محصولات شد، اما این هواپیماها برای آب و هوا و جغرافیای کشور ما ساخته نشده بود و مشکلات بسیاری را در صنعت هوایی کشور ایجاد کرد و در نهایت ایرلاین ها مجبور شدند که این هواپیماها را از دور فعالیت خارج کنند”.
اما این تمام مشکل نیست و به تازگی سید احسن علوی، نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس گفته است روسیه برای فروش هواپیما به مجوز آمریکا نیازمند است، از این رو سازمان اوفک باید معامله میان ایران و روسیه را تأیید کند.
به گفته وی، در شرایط کنونی خرید هواپیما سوخو نیز با موانع بسیاری رو به رو است، به طوری که کشور روسیه برای فروش همین هواپیماها نیز به مجوز آمریکا نیازمند است، از این رو سازمان اوفک باید معامله میان ایران و روسیه را تأیید کند که با توجه با تحریم های آمریکا علیه کشورمان، این مسئله دور از انتظار و حتی غیرممکن است.
علوی می گوید: طبق اظهارات مسئولان انجمن شرکت های هواپیمایی، حدود 10 درصد از قطعات هواپیماهای سوخو، متعلق به شرکت های آمریکایی است بنابر این شرکت های روسی اگر به ایران محصول بفروشند، امکان دارد که در تأمین قطعات و تجهیزات دچار مشکل شوند.
با این اوصاف ایران در خرید هواپیمای بی کیفیت از روسیه با سدی به نام آمریکا نیز مواجه است و در تامین قطعات آن با مشکل مواجه خواهد شد.