✍️رضا نصری
▪️آمریکا دوازده خواسته خود از ایران را بهصورت علنی مطرح کرده است. لازم است ایران نیز خواستههای خود از ایالاتمتحده – از توقف فروش سلاح به عربستان تا اِعمال فشار برای خلع سلاح اتمی اسرائیل و پیوستن آن به معاهده ان.پی.تی – را بهصورت شفاف و رسمی منتشر کند. ارائهٔ رسمی و مستقیم این مطالبات در قالب یک بسته منسجم، دقیق و واقعبینانه میتواند مزیتهای فراوانی برای ایران در برداشته باشد.
▪️مطالبات ایران میتواند بهصورت شفاف دستکم در هشت حوزهٔ اجرایی شود:
۱) حمایت آمریکا از تروریسم تکفیری
۲) تسلیح رژیمها و دولتهای متخاصم منطقه
۳) خلع سلاح اتمی اسرائیل و نظام عدم اشاعه هستهای در منطقه
۴) سپر موشکی و بُرد موشکهای کشورهای منطقه
۵) تأمین امنیت خلیجفارس و کشتیرانی آزاد
۶) پایگاههای نظامی آمریکا در مجاورت ایران
۷)تعیین تکلیف توافقات پیشین میان دو کشور (از عهدنامه ۱۹۸۱ الجزایر گرفته تا برجام)
۸) سرنوشت زندانیان ایرانی و آمریکایی محصور در دو کشور
▪️تاثیر سیاستگذاری و انتشار این فهرست در پیشبرد راهبرد ایران:
1️⃣اولین مزیت انتشار فهرست مطالبات ایران در حوزههای فوق، شکست انحصار گفتمانی دولت ترامپ خواهد بود و ازاینرو، ظرفیت فراوانی در حوزه «دیپلماسی عمومی» برای ایران ایجاد خواهد کرد. امروز، با طرح یکسویهٔ مطالبات دوازدهگانه خود، دولت ترامپ تلاش میکند این تصور را در افکار عمومی ایجاد کند که خواستههایش «منطقی» و «واقعبینانه» است و صرفاً در برابر رفتارهای «غیرمعمول» و «ماجراجویانه» ایران تدوین و ارائهشده است. طرح متقابل درخواستها و مطالبات شفاف و منطقی ایران، برای چالش فضای یکطرفه و انحصار گفتمانی است.مثلاً، اگر ایران در فهرست مطالبات خود مواردی مانند «توقف فروش سلاح به عربستان سعودی» یا «محدودسازی بُٰرد موشکی رژیمها و دولتهای متخاصم» را مطرح کند، روشن خواهد شد که برنامه موشکی ایران نهتنها تهاجمی و ماجراجویانه نیست بلکه متأثر از دغدغههای واقعی کشور و واکنشی به فضای متخاصم امنیتی در منطقه است.
2️⃣دومین مزیت انتشار این فهرست اینست که ازاینپس توپ در زمین آمریکا خواهد افتاد! بهعبارتدیگر – حتی اگر دولت #آمریکا برای حلوفصل موارد مطرحشده وارد مذاکره با ایران نشود – ازاینپس آقایان پومپئو، برایان هوک و دیگران مجبور خواهند شد در پرتوِ این مطالبات مواضع درخواستهای خود را توجیه کنند. درواقع، فهرست ایران بهعنوان شاقول و معیاری برای سنجش اعتبار، حقانیت و موضوعیت درخواستهای آمریکا ایفای نقش خواهد کرد و فضای فعلی را از فضای شعاریِ مورد دلخواه آمریکا به سمتوسوی یک فضای عقلانیتر و منطقیتر سوق خواهد داد. همانطور که پیشنهاد اخیر دکتر ظریف مبنی بر تبادل زندانیان دو کشور مقامات دولت ترامپ را در برابر پرسشهای مکرر رسانههای این کشور معذب کرده است
3️⃣سومین مزیت انتشار این فهرست این است که درروند کنونی افزایش تصاعدی تنش، ابتکار ایجاد یک روزنهٔ دیپلماتیک یا یک «سازوکار کاهش تنش» (De-escalation mechanism) به نام #ایران ثبت خواهد شد. ضمن اینکه، اتهام «فعالیت بیثبات کننده» یا اتهام «نقش غیر سازنده ایران» (Destructive role) که مدام ورد زبان مقامات آمریکایی است، با این اقدام عملی و سازندهٔ ایران ممکن است موردحمایت سایر بازیگران قرار گیرد.
4️⃣چهارمین مزیت انتشار این فهرست ایجاد شکاف میان بخش معتدلتر دستگاه محاکمهٔ آمریکا و تندروهای دولت #ترامپ (یا گروه موسوم به گروه B) خواهد بود. حتی ممکن است این ابتکار عمل از جانب ایران در وعدهها و برنامههای انتخاباتی نامزدهای ریاستجمهوری حزب دموکرات نیز بازتاب داشته باشد. درواقع، فهرست مطالبات رسمی ایران از آمریکا میتواند بهعنوان مؤلفهٔ جدیدی در رابطه میان دو کشور ایفای نقش کرده و بسیاری از جریانهای ایرانستیز را که صرفاً به موضعگیریها واکنشی و تند ایران عادت کردهاند، غافلگیر نماید.
5️⃣پنجمین مزیت اینست که ازاینپس رسانهها، محافل دانشگاهی، اندیشکدهها و شخصیتهای علمی و سیاسی #واشنگتن، موضوعی غیر ازآنچه سالهاست از جانب محافل خاص به آنها پمپاژ میشود، برای تحلیل و مباحثه و مناظره و مقالهنویسی در دست خواهند داشت. طبیعتاً تغییر این فضا در فصل انتخاباتی کنونی میتواند به سود ایران تمام شود.
6️⃣ششم اینکه در فضایی که دولت آمریکا اقدامات و سیاست خارجه خود را به خامترین شکل – و گاه صرفاً بر اساس منفعت مالی آنها – توجیه و معرفی میکند، ارائهٔ یک فهرست از مطالبات منطقی و معقول در خنثیسازی ایران هراسی و دسیسهچینیهای جریانهای تندرو علیه ایران موثر باشد