محمود شفیعی
امروز در وضعیتی قرار گرفتهایم که تودههای مختلف مردم، از وضعیت موجود بسیار ناراضی هستند.
در عین حال این تصور به وجود آمده که روحانیت نمیتواند نقش گذشتهی خود در برابر مفاسد حکومتی را امروز هم ایفا کند.
اساساً تصویری که امروز، مردم از روحانیت دارند، آن روحانیتی نیست که مردم بتوانند به آنها پناه ببرند و این صورت مسأله است.
تصویری که روحانیت، قبل از انقلاب اسلامی از حکومت داشتند،
این بود که حکومت یک پدیدهی دنیوی است و در معرض انواع فسادها قراردارد.
بر اساس این نگاه نیز حکومت را امری غیر مقدس میدیدند
و در مقابل مفاسد این امر غیر مقدس و مظالم این پدیدهی دنیوی مبارزه میکردند
و با تمام اعتقاد هم این کار را انجام میدادند.
در عمل هم مورد توجه مردم قرار میگرفتند.
بعد از انقلاب اسلامی به تدریج درکی از حکومت از سوی روحانیت در حال معرفی شدن است
که حداقل بخشی از حکومت را امر دنیوی در نظر نمیگیرند
و امر قدسی و سماوی تعبیر میکنند.
به این شکل حکومت را از دسترس تودهی مردم خارج میبینند
و معتقدند که این بخش از حکومت همیشه باید مورد تأیید قرار بگیرد.
اساساً وقتی روحانیت در مورد مفاسد هم بحث میکنند،
همیشه در مورد بخشی از حکومت، مفاسد را مطرح می کنند و نه کل حکومت.
اعتراضات اخیر طلاب در فیضیه،
آن اعتراضات را نیز مربوط به بخش انتخابی حکومت یعنی قوهی مجریه بود
در حالی که آن بخش غیرانتخابی حکومت را همچنان غیردنیوی، سماوی و قدسی میبینند؛
گویی در آن بخش غیرانتخابی بنا نیست هیچ مسالهای اتفاق بیفتد.
مادامی که این تصویر از حکومت وجود دارد،
نباید از روحانیت انتظار داشته باشیم که آن نقش تاریخی قبل از انقلاب را ایفا کنند.
چرا که یک امتناع ذهنی اجازهی این کار را به روحانیت نخواهد داد
که بتوانند در مقابل حکومت اسلامی یک موضع انتقادی داشته باشند.
کلیت این فکر سیاسی دینی که بخشی از حکومت، امری مقدس است، باید تغییر کند
تا روحانیت بتوانند نقش کلیدی گذشته را دوباره ایفا کنند.
در نتیجهی این تغییر، مردم هم به تدریج تصویری که از روحانیت پیدا کردهاند را تغییر دهند
و به نتیجه برسند که روحانیت ما از حکومت مستقل هستند.
درعین حال که تعامل با حکومت را توصیه میکنم
و بخشی از روحانیت، جذب در حکومت هستند
اما بدنهی روحانیت به عنوان یک نهاد اجتماعی دینی از نهاد حکومت مستقل است.
این تصویر باید برای مردم به وجود بیاید و این به وجود نمیآید،
مگر این که روحانیت به تدریج رویکردها و عملکردهای خود را تغییر دهد.
نگام ؛ ناگفته های ایران ما