پایگاه خبری / تحلیلی نگام – ۱۲ سال پیش در چنین روزی مصادف با ۳۰ شهریور ۱۳۸۸ پرویز مشکاتیان در تهران درگذشت.
او که در سال ۱۳۳۴ در نیشابور زاده شد، در پنج سالگی شروع به نواختن سازهای مختلف موسیقی کرد. پدرش آموزگار و مدیر دبستان بود و سنتور، تار و ویلون را خوش مینواخت.
مشکاتیان درباره آموزش سنتور از پدرش میگوید: «یک سنتور داشتم که جلوی آن در داشت. یکشنبهشبها در خانه ما انجمن شعر و موسیقی برپا بود. استاد اخباری سنتور میزد. چپدست بود و میدیدم با دست چپ خیلی کارها میکند. من هم تقلید میکردم و باعث شد دست چپم قویتر شود».
هشت ساله بود که نخستین بار در دبستان کنسرت داد و از ۱۱ سالگی تا چند سال پی در پی در رشتههای ویولن، تار، سهتار و سنتور در استان خراسان مقام اول را به دست آورد و به اردوی رامسر رفت.
مشکاتیان در 19 سالگی به تهران رفت، گروهی تشکیل داد و آهنگهای هنرمند بنام اصغر بهاری را تنظیم و در جشن هنر شیراز اجرا کرد.
در همان سال به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران وارد شد و زیر نظر نورعلی برومند، داریوش صفوت، یوسف فروتن، عبدالله دوامی و محمدتقی مسعودیه رشته موسیقی را به پایان رساند.
۲۰ ساله بود که در “مرکز حفظ و اشاعه موسیقی” آموزگار و سرپرست ارکستر شد و 2 سال بعد “گروه عارف” را تشکیل داد و همپای محمدرضا لطفی با “گروه شیدا” هر هفته برای برنامه رادیویی “گلچین هفته” ترانههای تازه یا بازسازیشده ترانههای قدیمی را تنظیم و ضبط میکرد.
یک سال پس از انقلاب ۵۷ گروهش را با “گروه شیدا” درهم آمیخت و سلسله ترانههای مجموعه “چاووش” را منتشر کرد و آهنگهای ماندگاری برای این مجموعه ساخت.
مشکاتیان در 24 سالگی در سفارت ایتالیا یکی از ماندگارترین کنسرتهای پس از انقلاب را با همکاری محمدرضا شجریان و ناصر فرهنگفر اجرا کرد. قطعههای این اثر “آستان جانان” نوآوریهای او را در ریتم (قطعه شیدایی)، در آهنگسازی (“راهی بزن که آهی …”) و در گردش از گوشههای یک دستگاه به دستگاهها و مایههای دیگر آشکار ساخت؛ نوآوریهایی که بعدها در “بیداد” “دستان” و “قاصدک” به اوج رساند.
او میگفت: «برای احترام به مخاطب باید برج و بارو و ساز و برگی اندیشید ولی این برای جلب و جذب بیشتر مخاطب نیست بلکه برای پیامی است که میخواهید بدهید.»
سرخوردگی او از تکرویها و جبههگیریهای هنرمندان و برخورد خشن و ناهنجار دستاندرکاران سیاست با موسیقی برای دل نازک و طبع لطیف او مرگآور بود. پرویز مشکاتیان در ۵۴ سالگی در تهران درگذشت.